මෙම රෝගය ඔබටත් තිබේද? OCD - obsessive compulsive disorder යනු කුමක්ද?
මානසික රෝග අතුරින් OCD එසේත් නැතිනම් obsessive compulsive disorder යනු සමාජයේ බොහෝ දෙනෙක් සතුව පවතින මානසික රෝගයකි. මෙම මානසික රෝගය ඇති සුවිශේෂීතාව වන්නේ නිතර නිතර එකම පුරුද්දක් තුළ අනවශ්‍ය ලෙස යෙදී සිටීමයි. එසේත් නැතිනම් පිරිසිදුකම ආරක්ෂාව යන ආදී පමණට වඩා සිතීම පමණට වඩා පිළිකුල් බව මෙම මානසික රෝගයේ දක්නට ලැබෙන රෝග ලක්ෂණ වෙයි.
මෙම තත්ත්වයට මුහුණ දීමට ඔබට හෝ ඔබගේ සමීපතම කෙනෙකුට සිදුවිය හැක. නමුදු විශේෂත්වය වන්නේ සමාජයේ බොහෝ දෙනෙක් මෙය රෝගී තත්ත්වයක් ලෙස හඳුනා ගෙන නොතිබීමයි.
මෙම මානසික රෝගයෙන් පෙළෙන්නෙකු සිදු කරනු ලබන විවිධාකාරයේ චර්යාවන් මෙම රෝගී තත්ත්වය හරියාකාරව හඳුනා ගැනීමට බෙහෙවින් වැදගත් වේ.
1) තම දෑත් දෙපා නිතර නිතර සේදීමට සිතීම.
අපිරිසිදු වූ විට තම දෑත් දෙපා සේදීම සාමාන්‍ය කටයුතත්කි. එය හොඳ සෞඛ්‍ය පුරැද්දකි. නමුත් මෙම රෝග ලක්ෂණය තුළ දවසට විසි තිස් වතාවක් තම දෑත් දෙපා සේදීම දක්නට ලැබේ. එසේම පොදු ස්ථාන තුළ ගැවසුන පමණින් තමන් විස බීජ වලින් වැසී ඇති බවයි එන හැඟීමක් ඔහුට හෝ ඇයට දැනේ. එය සාමාන්‍ය නොවන මානසික තත්ත්වයකි. කුණු විසබීජ තමන් අවට නොමැති පරිසරයක් නිරන්තරයෙන් පවත්වා ගැනීම මෙම මානසික රෝගී තත්වයේ මූලික ලක්ෂණයයි.
2) සාමාන්‍ය ජීවිතයේදී මෙන්ම තම නිවස පිලිවෙලට පවත්වාගෙන යාම සාමාන්‍ය කාර්යභාරයකි. නමුත් හැඩතල වර්ණ අනවශ්‍ය ලෙස ගැලපීම සඳහා ඇති දැඩි අවශ්‍යතාවය. තමා යම් දෙයක් සිදු කළ විට එම කාර්යභාරය අවුල් වී ඇති නම් එනම් පිළිවෙළෙහි යම් වෙනස්කමක් සිදු වී ඇති නම් දැඩි නොරිස්සුම් කමකින් කටයුතු කිරීම මෙම OCD මානසික රෝගී තත්ත්වයේ ලක්ෂණයකි
මෙම රෝගී ලක්ෂණය මෙම මානසික වගේ මුල් අවධිය තුළ දක්නට ලැබේ. නමුත් කල් යත්ම මෙම මානසික රෝගයක් උග්‍ර දෙසට නැඹුරු විය හැක.
3) වසා ඇති දොරවල් සත්‍ය වශයෙන්ම වසා ඇති දෙ යන්න බව නිතර නිතර ප්‍රත්‍යක්ෂ කර ගැනීම.
වසා ඇති දොරක් එය සත්‍යවශයෙන්ම අවස්ථා ඇත ඇතැයි නිතර නිතර පිරික්සුම් කර බැලීම. මෙම රෝගයේ තවත් ලක්ෂණයකි. එපමනක් නොව නිවා දැමූ විදුලි බුබුළු ගෑස් ලිප් සත්‍ය වශයෙන්ම විසන්ධි කර ඇත්ද යන බව නිතර නිතර සොයා බැලීම මෙහිදී දක්නට ලැබේ.
4) තමා ආදරය කරන දෙයකට හෝ පුද්ගලයකුට කුමක් හෝ හානියක් සිදුවී ඇතැයි සිතින් මවාගත් චිත්‍රයකට අනුව එම පුද්ගලයා හෝ දේ පිළිබඳව නිතර නිතර සොයා බැලීම
නිදසුන් ලෙස රථවාහන ක ගමන් ගන්නා පුද්ගලයකුට නිතර නිතර දුරකතන ඇමතුම් ලබාදෙමින් ලබා දෙමින් ඔහු හූ හය හොඳින් සිටීදැයි නිතර නිතර විමසිලිමත් වීම. එපමණක් නොව තමා එක්රැස් කරන ලද මුදල් කවුරුන් හෝ විසින් සොරකම් කර ඇතැයි සිතා එම මුදල් නිතර නිතර ගණනය කිරීම මෙම රෝග ලක්ෂණය තුළ දක්නට ලැබේ.
5) කෘමි සතුන්ට ඇතිවන අනවශ්‍ය බිය ඔවුන් සහමුලින්ම විනාශ කළ යුතුයැයි ඇතිවෙන හැඟීම.
මෙහිදී මෙම OCD රෝගී තත්ත්වය ඇතිවීමට හේතු කවරේ ද යන්න පිළිබඳව විමසා බැලීම වැදගත් වේ. මෙම රෝගය ඇතිවීමට හේතුව කුමක්ද යන ආකාරය පිළිබඳව නිශ්චිත හේතුවක් නැතත් ජාන මගින් නැතිනම් පාරිසරික හෝ තම මනස විසින්ම මෙහෙයවන්න බව අද්‍යතනය වන විට නිගමනය කර ඇත.
මෙම රෝගී තත්ත්වය මැඩ පවත්වා ගැනීම සඳහා අදාල ප්‍රතිකාර ක්‍රම වැදගත් වේ. මෙම රෝගය ඖෂධීය ප්‍රතිකාරවලින් තොරව පහසුවෙන් සමනය කරගත හැකි මානසික රෝගයක් වේ. මෙහිදී ඵලදායි ප්‍රතිකාර ක්‍රමයක් ලෙස exposures and reassurance යන ප්‍රායෝගික ක්‍රියාදාමය හඳුනාගත හැක. මෙහිදී සිදුවන්නේ පුද්ගලයා සැකය බිය සිදුවන දේවල් හට එම පුද්ගලයා නිරාවරණය වීමට හැර එම කාරණය තුළ සත්‍ය වශයෙන්ම බියවීමට කිසිදු හේතුවක් නැති බව එම පුද්ගලයාට පසක් කර දීමයි. නිදසුන් ලෙස නිරන්තරයෙන් අතපය සෝදන පුද්ගලයෙකු නම් ඔහුට නිරන්තරයෙන් අතපය අත පය සේදීමට තරම් තම දෑත් දෙපා තුළ විසබීජ එක්රැස් වී නොමැති බව සත්‍ය වශයෙන්ම ඔහුටම පසක් වීමට අවස්ථාව සලසා ලබාදීමයි. එමෙන්ම හකරැල්ලන් කැරපොත්තන් වැනි සතුන් මගින් හානියක් නොවන බව ඔවුනට පසක් වීමට අවස්ථාව සලසා දීම. වසා ඇති දුර වල් පිළිබදොරවල් පිළිබදව නැවත නැවත පරික්ෂා කිරීමට අවශ්‍යතාවක් නොමැති බව ස්වයංව අවබෝධයක් ලබා දීම වැනි කාරණා හරහා මෙම රෝගී තත්ත්වයෙන් අදාළ පුද්ගලයා ගලවා ගැනීමට උපකාර වේ.
මෙවැනි රෝග සඳහා සමාජයේ අවධානය අවම වීම හේතු කර ගනිමින් අදාල පුද්ගලයා මානසික වශයෙන් වඩාත් ව්‍යාකූල තත්ත්වයකට පත්වීම වලක්වා ගත නොහැක. නමුත් නිසි අවධානයකින් යුක්තව කටයුතු කිරීම මගින් එම පුද්ගලයන් මෙම මානසික රෝගී තත්වයෙන් ගලවා ගැනීමට හැකි වනු ඇත. මෙවැනි රෝග ඔබේ සමීපතමයන්ට ඇති නම් වඩාත් අවධානයකින් යුක්තව කටයුතු කිරීම ඔබ සතු වගකීමකි. මෙවැනි රෝග ලක්ෂණ ඔබටත් ඇත්නම් වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර සඳහා යොමු යොමුවීම මගින් හෝ උපදේශක වරයෙකු හරහා ඔබේ මානසික හා සෞඛ්‍යය මට්ටම සුවදායී තත්ත්වයට පත්කර ගැනීම ඔබ සතු වගකීමකි.
ඩබ්.ඒ.කේ.එන්.විජේසිංහ
ජනමාධ්‍ය අධ්‍යනාංශය
කොළඹ විශ්වවිද්‍යාලය
ශ්‍රී පාලි මණ්ඩපය
