ගවේෂණාත්මක වාර්තාකරණය

ගවේෂණාත්මක වාර්තාකරණය

ගවේශනාත්මක වාර්තාකරණය යනු කිසියම් සිද්ධියක්, අවස්ථාවක් හෝ පුද්ගලයෙකු පිලිබඳ ගැඹුරින් සොයා බලා වාර්තා කිරීමයි. “හෙළිදරව් සාහිත්‍යය” වශයෙන් ද හඳුන්වයි. ප්‍රවෘත්තියක් යනු මතුපිට සිදුවීමකි. එහිදී ඇසින් දකින, කනින් ඇසෙන දෙයක් පිළිබඳ අවධානය යොමුකරයි. සාමාන්‍ය පුවත් වාර්තාකරණයකදී

What - කුමක්ද

When - කවදාද?

Where - කොහෙද?

Who - කොහොමද?

Why - කුමකටද?

How - කෙසේද?

යන්න පිලිබඳව අවධානය සමව යොමු කරනු ලබන අතර ගවේශනාත්මක වාර්තාකරණයේ දී මූලික අවධානය යොමු කරනු ලබන්නේ “How” නැතහොත් “කෙසේද” යන්න පිළිබඳවයි.

කිසියම් වාර්තාකරණයක් ගවේශනාත්මක වාර්තාකරණයක් බවට පත් වීමට නම් මූලික නිර්ණායක ත්‍රිත්වයක් තෘප්ත කළ යුතුය. එනම් 

සඟවාගෙන සිටින රහසක් හෙළිකිරීම.

එය මහජන උනන්දුව පිණිස හේතුවන කරුණක් වීම.

වාර්තාකරු හෝ පුවත්පත විසින්ම තොරතුරු ගවේෂණය කොට හෙළිදරවු කිරීම.

කිසියම් පුද්ගලයෙකුගෙන් ලද තොරතුරක් හෝ, පර්යේෂණ වාර්තාවක් ප්‍රසිද්ධියට පත් කිරීම ගවේශනාත්මක වාර්තාකරණයක් යටතට නොගැනේ. ප්‍රවෘත්තියක් අංකුරයක් ලෙස හැඳින්වේ නම්, ගවේශනාත්මක වාර්තාකරණයේ දී එකී අංකුරය අයත් බීජය සහ එහි වර්ධනය පිළිබඳ සොයා බලයි. මුල් යුගයේ ප්‍රවෘත්ති කලාව තුළ සිද්ධියක මතුපිට තත්ත්වය පමණක් වාර්තා කළ අතර කල් ගතවත්ම එය වෙනස් විය. සිද්ධියක මතුපිට අර්ථයට වඩා යමක් ඉස්මතු කිරීමට අවශ්‍යය විය. ගවේශනාත්මක වාර්තාකරණයේ අරමුණු වූයේ සමාජ අක්‍රමිකතා, හොර මැරකම් ආදිය හෙළිදරව් කොට ජනතා මතයක් නිර්මාණය කිරීමයි. එය සමාජ වගකීමක් වූ අතර එමෙන්ම කැපවීමෙන් කළයුතු කාර්යයක් ද විය.

ගවේශනාත්මක පුවත් වාර්තාකරණයේ ආරම්භය 20 වන සියවස දක්වා වේ. ඒ සඳහා M. ටර්බෙල්, ලින්කන් ස්ටෙන්ස්, රේස් ටැන්කර්ඩ් නම් ඇමරිකානු මාධ්‍යවේදීන් තිදෙනා මූලික විය. “History of the Standard Oil Company” සහ “Shame of the cities” ලිපි පෙළ මඟින් ගවේශනාත්මක වාර්තාකරණය ආරම්භ විය.

ගවේශනාත්මක වාර්තාකරණයේ දී ප්‍රවෘත්ති කලාවේදියා රහස් පරීක්ෂකයෙකු හා සම වේ. මාධ්‍ය කරුගේ තියුණු නිරීක්ෂණය සහ නිර්මාණශිලිත්වය ගවේශනාත්මක පුවත් සඳහා පදනම සපයයි. ඔහුගේ අරමුණ සිද්ධියට අදාළ පුද්ගලයින් නීතියේ රැහැනට හසු කිරීම නොව, ඔවුන්ගේ වැරැද්ද පිළිබඳ ජනතාවට හෙළිදරව් කොට වරදකරුවන් ජනතාව ඉදිරියේ නිරාවරණය කිරීමයි. මෙය සම්පුර්ණයෙන්ම 19 වන සියවසේ දී ඇමරිකාවේ ඇති වූ සමාජ ව්‍යාපාරයන්ගේ ප්‍රථිපලයකි. රාජ්‍ය නිලධාරින් පාලනයට නතු කිරීම, ආයතනික නිලධාරින් පමණ ඉක්මවා කෙරෙන කටයුතු පාලනය කිරීම හරහා ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී මුලාශ්‍රයක් සේ ක්‍රියාත්මක වේ.

ඇතැම් අවස්ථා වලදී පාලකයන්ගේ දෝෂ දර්ශනයට ලක් වූ අතර ඇමරිකානු ජනාධිපති තියොඩෝර් රූස්වෙල්ට් වරක් ප්‍රකාශ කළේ ගවේශනාත්මක වාර්තාකරණය කුණු කන්දල් අවිස්සිමක් බවයි.

ගවේශනාත්මක වාර්තාකරණයේ දී දේශීය මෙන්ම විදේශීය ප්‍රකට උදාහරණ බොහොමයක් දැකගත හැක.

විදේශීය උදාහරණ

ඇමරිකාවේ වෝටර්ගේට් සිද්ධිය

ඇමරිකාවේ වොටර්ගේට් සංකීර්ණයේ පිහිටි ඩිමොක්‍රටික් පක්ෂයේ ජාතික කමිටු කාර්යාලයේ ඉලෙක්ට්‍රොනික් මයික්‍රෝෆෝන් සවිකොට එහි වන සාකච්ඡා පටිගතකොට සවන්දී තිබිණි. වොෂින්ටන් පෝස්ට් පුවත්පතේ කාල් බන්ස්ටයින් සහ රොබට් වුඩිවර්ඩ් විසින් මේ පිලිබඳ ලිපි පෙළක් සම්පාදනය කළ අතර මෙහිදී ඇමරිකාවේ හිටපු ජනාධිපති රිචඩ් නික්සන් සහ CIA සංවිධානය වැරදිකරුවන් බවට පත්විය. ගවේශනාත්මක පුවත්පත් කලාවේ ආරම්භය ලෙස සැලකෙන ප්‍රකට සිදුවීම මෙය වන අතර මෙම හෙළිදරව් කිරීමත් සමඟම ජනාධිපති නික්සන්ට ඉල්ලා අස්වීමට සිදුවිය.

ඇමරිකාවේ පෙන්ටගන් රහස් වාර්තා හෙළිදරව් කිරීම.

පෙන්ටගන් වාර්තාව ඇමරිකානු ආරක්ෂක දෙපාර්තමේන්තුවේ ආරක්ෂක ලේකම් රොබට් මැක්නමාරාගේ අධීක්ෂණයෙන් ඇමරිකාවේ වියට්නාමය සම්බන්ධ ප්‍රතිපත්තිය පිලිබඳ අධ්‍යයනයකි. එය 1967 වසරේ ආරම්භ කොට 1968 වසරේදී අවසන් කරන ලද පිටු 5000 කින් යුතු රහස්‍ය වාර්තාවකි. මේ මඟින් ඇමරිකාවේ දෙබිඩි පිළිවෙත මනාව ප්‍රදර්ශනය විය. ජෝන් කෙනඩිගේ පාලන සමයේ වියට්නාමයේ ඩියන් ඩියම්ගේ පාලනය පෙරලාදැමීම පිණිස ආර්ථික සම්බාධක පැනවීමත්, සිවිල් ජනයා පිලිබඳ නොසලකා වියට්නාමයට බෝම්බ දැමීම පිළිබඳවත් මෙම පෙන්ටගන් වාර්තා හරහා ඔප්පු වී තිබිණි.

විශ්‍රාමික ආරක්ෂක විචාරකයෙකු තවත් පුද්ගලයෙක් සමඟ එක්ව නිව්යෝර්ක් පුවත්පතට පිලිපෙලක් ලියූ අතර මෙම සිදුවීම පිලිබඳ වොෂින්ටන් පෝස්ට් පුවත්පතත් වාර්තාකරණයක් සිදුකෙරීය. රජය මඟින් මෙම පුවත්පත් වලට එරෙහිව තහනම් නියෝග ගැනීම පිණිස දිසා අධිකරණයට ගිය අතර පුවත්පත් ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයට අභියාචනා කෙරිය. 1971 වසරේදී මෙහි තීන්දුව ප්‍රකාශයට පත්කළ අතර නවදෙනෙකුගෙන් යුතු විනිසුරු මඩුල්ලෙන් හය දෙනෙකු ප්‍රකාශ කළේ ප්‍රකාශන නිදහස ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවෙන් ලබා දී ඇති නිසා පුවත්පතට එරෙහිව වාරණ නියෝග නිකුත් කිරම ව්‍යවස්ථා විරෝධී බවයි.

නමුත් මේ පිළිබඳව ග්‍රීන් ප්‍රකාශ කරන්නේ මෙම සිද්ධිය ගවේෂණාත්මක වාර්තාකරණයක් නොවන බවයි. මන්ද පෙන්ටගන් වාර්තාව හරහා මේ පිලිබඳ ලිපි පළකලද එය වාර්තාකරු හෝ පුවත්පත විසින් කරුණු ගවේෂණය කොට වාර්තාකරණය කොට නොමැති බැවිනි.

දේශීය උදාහරණ

හිටපු මහේස්ත්‍රාත් ලෙනින් රත්නායකගේ සිද්ධිය

වික්ටර් අයිවන් විසින් රාවය පුවත්පත හරහා හිටපු මහේස්ත්‍රාත් වරයෙකු වූ ලෙනින් රත්නායකගේ ක්‍රියාකලාපය පිලිබඳ ගවේෂණය කොට වාර්තා කිරීම ගවේශනාත්මක පුවත් වාර්තාකරණයේ දේශීය උදාහරණ තුළ කැපී පෙනෙයි.

ලෙනින් රත්නායක මහව මහේස්ත්‍රාත්ව සිටි අවධියේ තමා ඉදිරියේ පැවති නඩුවක විත්තිකරුගේ බිරිඳව කටඋත්තරයක් ලබා ගැනීමට යැයි කියා තානයමකට කැඳවා සංසර්ගයේ යෙදීමට බලපෑම් කිරීම, තමා ඉදිරියේ විභාග වන නඩුවක විත්තිකාරියක බිය ගන්වා සංසර්ගයේ යෙදීම සහ ඔහු ශ්‍රී ලංකා රක්ෂණ සංස්ථාවේ සේවය කරමින් හිඳියදි මුල්‍ය වංචාවකට වැරදිකරු වූ බව හෙළිනොකොට මහේස්ත්‍රාත්වරයෙකු  බවට පත්වීම ලෙනින් රත්නායකට එල්ල වූ චෝදනායි. ඒවාට ඔහු වරදකරු වී පැවතිනි.

මිග් 27 ප්‍රහාරක යානා මිලදී ගැනීමේ ගිවිසුමට අදාළ සිද්ධිය

සන්ඩේ ටයිම්ස් හී උපදේශක කතෘ ඉක්බාල් අතාස් විසින් 2006 වසරේදී ශ්‍රී ලංකා ගුවන් හමුදාවේ මුලාශ්‍රයකින් මිග් 27 ප්‍රහාරක යානා මිලට ගැනීමේ ගිවිසුම පිළිබඳව හෙළිදරව්වක් කෙරිය. මෙය කතුවරයාට මරණ තර්ජන එල්ල වීමට තරම් බලපෑම්කාරී විය.

ගවේශනාත්මක පුවත් වාර්තාකරණයේ දැකිය හැකි ලක්ෂණ ලෙස පහත කරුණු දැක්විය හැක.  

සක්‍රිය බව

වැරදි හෙළිදරව් කිරීම

වගකීම් සහගත බව

ප්‍රථිපල ඉලක්ක කරගැනීම

වැඩි කාලයක් අවශ්‍යය වීම.

ගැඹුරු බව සහ පුළුල් බව.

වෙනස් කාලාන්ත පැවතීම.

ප්‍රතිරාමුගත කිරීම.

WA කසුනි නිමල්කා විජේසිංහ 

කොළඹ විශ්වවිද්‍යාලය 

ජනමාධ්‍ය අධ්‍යනාංශය 

ආර්ථිකය පිළිබඳ මාක්ස්වාදී න්‍යාය

ආර්ථිකය පිළිබඳ මාක්ස්වාදී න්‍යාය 

මාක්ස්වාදී ආර්ථික න්‍යායෙහි ඉතිහාසය පිළිබඳව භෞතිකවාදී විවරණය අතිරික්ත  විවරණය අතිරික්ත වටිනාකම් පිළිබඳ න්‍යාය  පන්ති සටන අරගලය පිළිබඳ න්‍යාය සහ ප්‍රාග්ධන රාශි කරණය ඔස්සේ ආර්ථිකය පිළිබඳව මාක්ස්වාදී න්‍යාය විග්‍රහ කර තිබේ. මාක්ස්වාදය යනු හුදෙක් ධනවාදය විවේචනය කිරීම සඳහා ඉදිරිපත් වූ න්‍යායක් ලෙස ද හැඳින්විය හැකිය. අර්නස්ට් මන්ඩෙල්  විසින් සම්පාදිත මාක්ස්වාදය ආර්ථික විග්‍රහය ග්‍රන්ථයෙහි මාක්ස්වාදී ආර්ථික න්‍යාය පිළිබඳව මෙලෙස විග්‍රහ කොට තිබේ. මාක්ස්වාදය පරිපූර්ණ දර්ශනයක් ලෙස ලෝකය වෙනස්කරන  විප්ලව දර්ශනයන්හි මාක්ස්වාදය අදහස් ඉදිරිපත් කර ඇත්තේ 1847 දී ඉදිරිපත් කරන ලද කොමියුනිස්ට් ප්‍රකාශනය යන ග්‍රන්ථය සහ 1867 දී මාක්ස් විසින් ඉදිරිපත් කරන ලද දාස් කැපිටාල් (Das capital) නැමැති ග්‍රන්ථයෙනි. මාක්ස්වාදය ගොඩනැගීමට මූලාශ්‍ර වී ඇත්තේ ජර්මානු දර්ශනවාදයේ ඉංග්‍රීසි ආර්ථික විද්‍යාව හා ප්‍රංශ දේශපාලනයයි. ආර්ථික සාධනය මුල්කරගෙන ඉතිහාසය හා ප්‍රමාණය පිළිබඳව පුළුල් දර්ශනයක් මෙමගින් ඉදිරිපත් කර ඇත. මාක්ස්වාදය ගොඩනැගී ඇත්තේ ද්විඝටනාත්මක භෞතික වාදය  පදනම් කරගෙනය. මාක්ස් සහ එංගල්ස් සමාජය දෙස බැලූ ආකාරය අපෝහක භෞතිකවාදය වේ. එනම් පුද්ගලයින් හා සිය  සමාජය දෙස බැලූ තාර්කික ක්‍රමයයි. ධනවාදී ආර්ථික චින්තනය නිවසින් මාක්ස්වාදය ප්‍රායෝගික තත්ත්වයට පත් නොවන බව ප්‍රකාශ කළ ද දෙවන ලෝක යුද්ධයෙන් පසු චීනය වැනි රටවල් සමාජවාදී රටවල් බවට පත් වී ඇත (මන්ඩෙල්,1980).

කාල් මාක්ස් විසින් ආර්ථිකය පිළිබඳව ඉදිරිපත් කළ අදහස් ඔහු විසින් 1867 දී ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද Das capital නැමැති ග්‍රන්ථයේ ඇතුලත් වේ. මාක්ස්වාදී ආර්ථික චින්තනය ප්‍රධාන අංග කිහිපයක් යටතේ අවධානය යොමු කළ හැකිය.

ද්වීඝටනාත්මක භෞතිකවාදය 

ඉතිහාසය පිළිබඳව ද්‍රව්‍යාත්මක විග්‍රහය 

අතිරික්ත වටිනාකම් පිළිබඳ න්‍යාය 

සංචිත ශ්‍රම හමුදා පිළිබඳ සංකල්පය (මන්ඩෙල්,1980) 

මාක්ස් විසින් ඉදිරිපත් කරන ලද ආර්ථික චින්තනය තුළ අතිරික්ත වටිනාකම අවශ්‍ය ශ්‍රම කාලය යනාදී කාරණාවන් සුවිශේෂී වෙයි. නිරෝෂා නෙරංජලා දිසානායක විසින් සම්පාදිත සමකාලීන මාධ්‍ය න්‍යාය හා ව්‍යවහාර යන කෘතියෙහි දැක්වෙන්නේ, මාක්ස්ගේ ආර්ථික ආර්ථික න්‍යායෙහි මුල්ගල අතිරික්ත වටිනාකම පිළිබඳ නියාය බවයි. කම්කරුවාගේ ශ්‍රමයෙන් උපදවන ලද ප්‍රාග්ධනය කුඩා දේපල ළ හිමියන් විනාශ කරමින් ද විරැකියා ගත හමුදාවක් ඇති කරමින් කම්කරුවා මිරිකා දමයි. කම්කරුවෙකුට තම වැටුප වටිනාකම නිපදවීමට තම වැඩ දීමෙහි ගතවන කාලය අවශ්‍ය ශ්‍රම කාලය වශයෙන් සැලකේ (දිසානායක,2021). 

පී අතුකෝරාල විසින් රචිත නූතන දේශපාලනය හා සමාජ න්‍යාය ග්‍රන්ථයෙහි මාක්ස්වාදයේ විග්‍රහය පිළිබඳව මෙලෙස දැක්වේ. මාක්ස්වාදයේ විග්‍රහය තුළ තවත් වැදගත් අංශයක් වන්නේ පදනම සහ උපරි ව්‍යුහය යි. (Base and Supper structure) සමාජයක නිෂ්පාදන බලවේග සහ නිෂ්පාදන සම්බන්ධකම් ඇතුළත් ආර්ථික අත්තිවාරම පදනම (Base) ලෙසත් සැලකේ. එය තුලින් ගොඩනැගෙන නීති, ආයතන ආගම් සංස්කෘතිය හා දෘෂ්ටීන් යනාදිය උපරි ව්‍යූහය (Superstructure) ලෙසත් සැලකේ. සමාජයේ ආර්ථික පදනම හා උපරි ව්‍යුහය අනුව ඉතිහාසය විස්තර කිරීම මාක්ස්වාදය විග්‍රහය තවත් වැදගත් අංශයකි (අතුකෝරාල,2005).

මාක්ස් ආර්තික සංවර්ධනය සාකච්ඡාවට ගත්තේ සමාජ විකාශනයේ දී දැකිය හැකි නිෂ්පාදන මාදිලියනට සම්බන්ධ කරගෙන ය. සමාජ විකාශනය විවිධ අවස්ථාවන්හිදී ආර්ථික හා වෙනත් අංශයන්ගෙන් සක්‍රීය අවධීන් ඉතිහාසයේ දක්නට තිබේ. මාක්ස්ට අනුව ආර්ථික සංවර්ධන ක්‍රියාවලිය හුදෙක් සංඛ්‍යා හා දත්ත මගින් පමණක් පෙන්විය හැක්කක් නොවේ. එය ඓතිහාසිකව හා ව්‍යුහාත්මක වෙනස්කම් පන්ති සම්බන්ධතා සමඟ බද්ධ කර විග්‍රහ කළ යුත්තකි (දිසානායක,2021). 

ආර්ථිකයක් යනු කුමක්ද?

ආර්ථිකයක් යනු කුමක්ද?

භාණ්ඩ හා සේවා නිෂ්පාදනයෙහිලා සහ බෙදා හැරීමෙහිලා ක්‍රියා කරන සමාජ සංවිධානය ආර්ථිකයක් ලෙස හැඳින් වේ. නිෂ්පාදන ක්‍රියාවලිය හා සම්බන්ධව තීරණ ක්‍රියාවට නැංවීමෙහිලා පුද්ගලයන් ව්‍යාපාර ආයතන, රජය, සංස්ථා ආදිය සම්බන්ධ වන අතරම නීතිරිති යනාදිය ද බලපායි. මේ අනුව ආර්ථිකයක් යන්නෙන් භාණ්ඩ සම්පාදනයෙහිලා ක්‍රියා කරන පුද්ගල සහ ආයතන සංවිධානයන් අදහස් කෙරේ.  (දේවරක්කිත හිමි, 2010, පි.ටු.8) 

මූලික ආර්ථික ප්‍රශ්න

ඕනෑම සමාජයක මූලිකම ආර්ථික ප්‍රශ්නය හිඟකමයි. මේ නිසා සමාජයේ වෙසෙන පුද්ගලයන්ට උපරිම තෘප්තියක් ලබාගැනීම සඳහා හික සම්පත් යොදා ගැනීමේදී විසඳා ගැනීමට සිදුවන ප්‍රශ්න කීපයකි. ඒවා ආර්ථිකයක මුලික ප්‍රශ්න ලෙස හඳුන්වමු. ඒවා නම්,

1. කුමක් කොපමණ නිපදවිය යුතුද?

2. කෙසේ නිපදවිය යුතුද?

3. කවුරුන් සඳහා නිපදවිය යුතුද? යන්නයි.

කුමක් කොපමණ නිපදවිය යුතුද?

ආර්ථිකයක භාණ්ඩ හා සේවා නිෂ්පාදනය සඳහා සම්පත් බෙදා හරින්නේ කෙසේද යන ගැටලුව මෙයින් විස්තර කෙරේ. සාපේක්ෂව සම්පත් හිඟ බැවින් යම් භාණ්ඩයක් නිපදවීමට සම්පත් වෙන් කළ විට අනිකුත් භාණ්ඩ නිෂ්පාදනය සඳහා වෙන්කළ හැකිව තිබූ සම්පත් කැප කිරීමක් සිදුවේ. එම නිසා මෙහිදී කුමක්, කොපමණ නිෂ්පාදනය කළ යුතුද යන ප්‍රශ්නය පැන නගී. එනම් නිෂ්පාදන හැකියා සීමා වක්‍රය (පර්යන්තය ) මත කුමන ලක්ෂ්‍යයක් තෝරා ගන්නේද යන ගැටලුවට මුහුණ දෙයි. අනාගත පරිභෝජනය සඳහා සම්පත් කැප කිරීම (වෙන් කිරීම) පිළිබඳ ගැටලුව ද මෙයට අදාළ වේ. ප්‍රාග්ධන භාණ්ඩ නිපදවීම, අනාගත පරිභෝජන භාණ්ඩ නිපදවීම වැඩි වීමට හේතු වේ. ඒ නිසා කොපමණ පරිභෝජන භාණ්ඩ නිපදවන්නේද කොපමණ ප්‍රාග්ධන භාණ්ඩ නිපදවන්නේද යන්න තීරණය කිරීමට සිදු වේ.

කෙසේ නිපදවිය යුතුද?

භාණ්ඩ නිෂ්පාදනය කිරීමේදී විකල්ප ක්‍රම රාශියක් ඇත. එයින් කුමන ශිල්ප ක්‍රමයක් යොදා ගන්නේද යන ගැටලුවට මුහුණ දීමට 

සිදුවේ. මෙහිදී නිෂ්පාදනය කළ යුතු භාණ්ඩ තීරණය කිරීමෙන් පසුව සම්පත් වඩාත් කාර්යක්ෂමව යොදා ගැනීමට හැකි වන සේ

කෙසේ නිෂ්පාදනය කළ යුතු ද යන්න තීරණය කළ යුතු වේ. එනම්,

ශ්‍රම සුක්ෂ්ම නැතිනම් ප්‍රාග්ධන ශිල්ප ක්‍රමයක් යොදා ගන්නේද? 

පෞද්ගලික, සමුපකාර, සමාගම් ආදී කුමන සංවිධාන ක්‍රමයක් යොදා ගනු ලබන්නේද?

නිෂ්පාදන ස්ථාන ගත කිරීම සිදු කරනු ලබන්නේ කෙසේද?

මෙයට විසඳුම් සෙවීමේ ප්‍රධාන නිර්නායකය වන්නේ නිෂ්පාදන පිරිවැයයි. එසේම සාපේක්ෂව බහුල සම්පත් වලින් උපරිම ප්‍රයෝජන ගැනීමටත්, හිඟ සම්පත් පිරිමැසුම්දායක ලෙස භාවිතයට ගැනීමටත් හැකි වන පරිදි කුමන නිෂ්පාදන ක්‍රම භාවිතයට ගත හැකිද යන්න මෙහිදී සලකා බැලේ.  

කවුරුන් සඳහා නිපදවිය යුතුද?

නිෂ්පාදකයෝ නිෂ්පාදන හා බෙදා හැරීම් පිළිබඳ තීරණ ගැනීමේදී. එම භාණ්ඩ මිලදී ගැනීමට හැකියාව ඇත්තේ කාටද යන්න පිළිබඳව තීරණය කළ යුතුව ඇත. එනම් ජාතික ආදායම බෙදීයාම පිළිබඳව (ආදායම් ව්‍යාප්තිය) මෙහිදී සලකා බැලේ. කවර හෝ ආර්ථිකයක විවිධ ආදායම් කණ්ඩායම් සිටිය හැකිය.

එනම්,

1. වඩාත් දිළිඳ පංතිය

2. දිළිඳු පංතිය

4. මධ්‍යම පංතිය

5. ධනවත් පංති ආදී වශයෙනි

භූමිය හා ප්‍රාග්ධන වත්කම්වල හිමිකාරිත්වය, ශ්‍රමය, මානව ප්‍රාග්ධනය අනුව ඉපයීමේ හැකියාව විවිධ වේ. මේ අනුව විවිධ භාණ්ඩ සඳහා පවතින ඉල්ලුම විවිධ වේ. එබැවින් විවිධ පාරිභෝගික හා ප්‍රාග්ධන භාණ්ඩ මිලදී ගැනීමට ඇති හැකියාව හෙවත් ආදායම් බෙදීයාම පිළිබඳව, නිෂ්පාදකයින් නිෂ්පාදන තීරණ ගැණිමේදී පූර්ව දැනුමක් ලබාගත යුතුය යන්න මෙහිදී අවධාරණය කෙරේ. (දේවරක්කිත හිමි, 2010, පි.ටු.3-4) 

රාජ්‍ය මූල්‍ය ප්‍රතිපත්තිය

සාර්ව ආර්ථික අරමුණු අත් කර ගැනීම සඳහා ආණ්ඩුවේ බදු අයකිරීම් සහ ණය ගැනීම්වල අදාළ වෙනස්කම් සිදු කිරිම රාජ්‍ය මූල්‍ය ප්‍රතිපත්තිය වශයෙන් නිර්වචනය කළ හැකිය. ශක්තිමත් හා කිරසාර ආර්ථික වෘද්ධියක් ප්‍රවර්ධනය කිරීමටත්, දරිද්‍රතාව පහළ හෙළීමටත් ආණ්ඩුව විසින් රාජ්‍ය මූල්‍ය ප්‍රතිපත්ති සුලබ ලෙස යොදා ගැනේ. 1930 ගණන් මැද භාගය වන තුරු පිළිගත් රාජ්‍ය මූල්‍ය මූලධර්මය වූයේ ආණ්ඩුවේ අයවැය ලේඛනය තුලනය කොට පවත්වා ගත යුතු බටය. තුලනය නොවුණු අයවැය ලේඛන ඉදිරිපත් කිරීම අයහසත් රාජ්‍ය මූල්‍ය කළමනාකරණ ලක්ෂණයක් ලෙස සලකනු ලැබීය. එහෙත් 1930 ගණන්වලින් පසුව බිහි වූ තේන්සියානු ආර්ථික න්‍යාය, රාජ්‍ය මුල්‍ය ප්‍රතිපත්තියට ප්‍රබල සාර්ව ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති උපකරණයක් ලෙස භාවිතා කිරීමේ හැකියාවක් පවතින බව අවධාරණය කළේය. ආණ්ඩුවේ වියදම් සහ බදු අයකිරීම් වෙනස් කිරීම මගින් සමස්ත ඉල්ලුම උත්තේජනය කළ හැකි බව කේන්දියානු ආර්ථික න්‍යාය පෙත්වා දෙයි. ආණ්ඩුවේ වියදම් සහ බදු අයකිරීම්වල මට්ටම සහ ඒවායේ සංයුතිය වෙනස් කිරීමෙන් සමස්ත ඉල්ලුම හා නිමැවුම් මට්ටමත්, සේවා නියුක්තියත්, සම්පත් බෙදී යාමේ රටාවක්, ආදායම් ව්‍යාප්ති රටාවන් කෙරෙහි සැලකිය යුතු බලපෑපේ කළ හැකි වේ.

ඉල්ලුම් කළමනාකරණ ප්‍රතිපත්තියක් වශයෙන් රාජ්‍ය මූල්‍ය ප්‍රතිපත්ති යොදා ගැනීමේ දී එහි ප්‍රධාන ස්වරූප තුනක් දක්නට ලැබේ. එනම් සංකෝචනාත්මක, ප්‍රසාරණාත්මක සහ මධ්‍යස්ත රාජ්‍ය මූල්‍ය ප්‍රතිපත්ති වශයෙනි, කිසියම් රටක වාර්ෂික අයවැය ලේඛනය, එම රටේ රාජ්‍ය මූල්‍ය ප්‍රතිපත්තියේ ස්වරූපය කැටි කොට දැක්වෙන ලේඛනයක් වේ. අයවැය ලේඛනය අතිරික්තයක් වාර්තා කරන විට, ඉන් ප්‍රකාශ වන්නේ ආණ්ඩුවේ වියදමට වඩා බදු අයකිරීම් විශාල බවත්, එබැවින් රාජ්‍ය මුල්‍ය ප්‍රතිපත්තිය සංකෝචනාත්මක එකක් බවත්ය. 

මක්නිසාද යත්, ආණ්ඩුවේ මිල දී ගැනීම් වලට වඩා බදු අය කිරීම විශාල වන විට, සමස්ත ඉල්ලුම කෙරෙහි සංකෝචනාත්මක බලපෑමක් ඇති කරන බැවිනි. මෙම තත්ත්වය යටතේ සමස්ත වියදම් ප්‍රවාහයට ඇතුළු කරන දැ (විදීම්)ට වඩා, සමස්ත වියදම් ප්‍රවාහයෙන් සිදුවන කාන්දුවීම (ගිලිහීම්) විශාල වේ. එවිට මුර්ත නිෂ්පාදිතය සහ සේවා නියුක්තිය කෙරෙහි සංකෝචනාත්මක බලපෑමක් හට ගනී.

අනිත් අතට, අයවැය ලේඛනය හිඟයක් වාර්තා කරන විට, එනම් බදු අය කිරිම්වලට වඩා ආණ්ඩුවේ වියදම විශාල වන විට, රාජ්‍ය මූල්‍ය ප්‍රතිපත්තිය ප්‍රසාරණාත්මක එකක් ලෙස සලකනු ලැබේ. බදු අය කිරිම්වලට වඩා වියදම් විශාල වන විට, සමස්ත ඉල්ලුම කෙරෙහි ප්‍රසාරණාත්මක බලපෑමක් ඇති වේ. සමස්ත වියදම් ප්‍රවාහයට ඇතුළු කරන දෑ (විදීම්) ඉන් තාන්දු වන ප්‍රමාණයට වඩා විශාල වන බැවින්, මූර්ත නිෂ්පාදිතය සහ සේවා නියුක්තිය ප්‍රසාරණය වේ.

අධ්‍යස්ත රාජ්‍ය මූල්‍ය ප්‍රතිපත්තියේ ප්‍රධාන ලක්‍ෂණය වනුයේ අයවැය ලේඛනය තුලිත මට්ටමක පවත්වා ගෙන යාමය. එහි දී ආණ්ඩුවේ වියදම මුළුමණින් ම බදු ආදායමෙන් පියවා ගනු ලැබේ. මෙබඳු අවස්ථාවක මූර්ත නිෂ්පාදිතය කෙරෙහි ඇති කරනු ලබන බලපෑම් උදාසීත එකකි. ආණ්ඩුවේ වියදම වැඩි වීම නිසා සමස්ත ඉල්ලුම කෙරෙහි ඇති වන ප්‍රසාරණාත්මක බලපෑම ඒ හා සමාන ප්‍රමාණයක බදු වැඩි කිරීමක් නිසා මුළුමනින් ම සමහන් වී නොයයි. වියදම සහ බදු සමාන අගයක් ගනු ලැබුව ද, වියදම නිසා හට ගන්නා ප්‍රසාරණාත්මක බලපෑම බදු නිසා හට ගන්නා සංකෝචනාත්මක බලපෑමට වඩා විශාලය. එබැවින් ඒවා එකිනෙක සනය වී නො යන අතර, වියදම වැඩි වූ ප්‍රමාණයෙන් ම මූර්ත නිෂ්පාදිතය ශුද්ධ වශයෙන් වැඩි වේ.

ආණ්ඩුවේ වියදම් සහ බදු වෙනස් වූ විට මූර්ත නිෂ්පාදිතය මත ඇති වන බලපෑම තීරණය වනුයේ ගුණකයේ විශාලත්වය මතය. ආණ්ඩුවේ වියදම වෙනස් වූ විට, නිෂ්පාදිතය මත ඇති වන බලපෑම, බදු වෙනස් වූ විට නිෂ්පාදිතය මත ඇති වන බලපෑමට වඩා විශාල වේ. මීට හේතුව ආණ්ඩුවේ වියදම් වෙනස් වූ විට එය සෘජුව ම සමස්ත ඉල්ලුමට බලපාන නමුදු, බදු වෙනස් වූ විට සමස්ත ඉල්ලුම සෘජුව ම එම ප්‍රමාණයෙන් වෙනස් නොවේ. බඳු වෙනස් වූ විට සෘජුව ම වෙනස් වනුයේ වැය කළ හැකි ආදායමයි. වැය කළ හැකි ආදායම වෙනස් වූ පසු එයට සංවේදී ව පරිභෝජන ඉල්ලුම ද්විතීයික වශයෙන් වෙනස් වේ. මේ නිසා ආණ්ඩුවේ වියදම් වෙනස් වූ විට ඇති වන ගුණක ප්‍රතිසාසයට වඩා, බුදු වෙනස් වූ විට හට ගන්නා ගුණක ප්‍රතිවිපාකය සාපේක්ෂ වශයෙන් කුඩා අගයක් ගනී. එබැවින් අයවැය ලේඛනයක්  තුලනය වුව ද, එහි කිසියම් ප්‍රමාණයක ප්‍රසාරණාත්මක බලපෑමක් පවතින බව මින් අදහස් කෙරේ.

සාර්ව ආර්ථික අරමුණු අත්කර ගැනීම සඳහා රාජ්‍ය මූල්‍ය ප්‍රතිපත්තිය දායක වන ආකාරය විශ්ලේෂණය කරන විට එහි ස්වරූප දෙකක් හඳුනා ගත හැකිය. එනම්,

(1) ස්වයංක්‍රීය ස්ථායිකරණ ප්‍රතිපත්තිය (automatic stabilization policy)

(2) අභිමතානුසාරී ප්‍රතිපත්තිය (discretionary  policy) වශයෙනි.  (අතපත්තු, 2011, පි. 67-68-68) 

WA කසුනි නිමල්කා විජේසිංහ 

කොළඹ විශ්වවිද්‍යාලය 

ජනමාධ්‍ය අධ්‍යනාංශය 

දෙවන ලෝක යුද්ධය

දෙවන ලෝක යුද්ධය

ක්‍රි.ව. 1818 වන විට පළමුවන ලෝක මහා සංග්‍රාමය නිමවිය. පළමුවන ලෝක මහා සංග්‍රාමය අවසන් වී දශක දෙකක් ගත වන විට නැවතත් ලෝකයේ යුද ගිනිදැල් ඇවිලෙන පසුබිමක් සැකසෙමින් තිබුණි. එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස නැවත ලෝක මහා සංග්‍රාමයක් ඇති විය. 1939පු සැප්තැම්බර් මස සිට 1945 අගෝස්තු දක්වා පුරා වසර හයක පමණ කාලයක් ලොව පුරා පැවැති මෙම බිහිසුණු සංග්‍රාමය දෙවන ලෝක මහා සංග්‍රාමය ලෙස හැදින්වේ.

දෙවන ලෝක සංග්‍රාමයට තුඩු දුන් හේතු

දෙවන ලෝක සංග්‍රාමය ආරම්භ වූයේ 1939 දී වුවත් එය ක්ෂණිකව ඇති වූ සිදු වීමක් නො වී ය. පළමුවන ලෝක සංග්‍රාමය අවසන් වී දශකයක් පමණ ගත වන විට යුරෝපයේ ඇතැම් රටවල ක්‍රියාකාරීත්වය සහ බලවත් රටවල් අතර තිබූ තරගකාරිත්වය නැවතත් යුද්ධයකට පසුබිම නිර්මාණය කළේ ය. මේ තත්ත්වය දෙස පරික්ෂාකාරීව බලන විට දෙවන ලෝක සංග්‍රාමය තුඩු දුන් හේතු කිහිපයක් හදුනාගත හැකි ය.

ජර්මනියේ හිට්ලර් බලවත්වීම හා ඔහුගේ ක්‍රියා කලාපය

පළමුවෙනි ලෝක සංග්‍රාමයෙන් පසු බටහිර රටවල් මැදිහත් වීමෙන් ජර්මනියේ ආණ්ඩුවක් පිහිටුවූ අතර එය වෛමාර් සමූහාණ්ඩුව ලෙස හැදින්වේ. සමකාලීනව ජර්මනිය මුහුණ දුන් ප්‍රශ්නවලට විසදුම් ලබාදීමට වෛමාර් සමූහණ්ඩුව අසමත් වීම නිසා ජර්මනිය තුළ හිට්ලර් වැන්නෙකු බලය ලබා ගත හැකි තත්ත්වයක් සකස් විය. වර්සෙල්ස් ගිවිසුම අනුව ජර්මනියට විශාල යුධ වන්දියක් ගෙවීමට සිදු විය. 1920  වර්ෂයෙන් පසු ජර්මනියේ ප්‍රාග්ධනය සම්පුර්ණයෙන් යුධ වන්දි ගෙවීමට වැය වීම නිසා වෛමාර් සමූහාණ්ඩුව ශීඝ්‍රයෙන් මුදල් අච්චු ගැසීමට පෙළඹුණි. මේ නිසා මුදලේ අගය ශීඝ්‍රයෙන් වැටී රට තුළ ඉහළ උද්ධමනයක් නිර්මාණය විය. රටේ භාණ්ඩ මිල ඉතා අධික ලෙස ඉහළ ගිය අතර විරැකියාව ද අතිවිශාල විය. හිට්ලර්ගේ අනුගාමිකයෝ මෙම තත්වය තම වාසිය හරවා ගත්හ. 1929 වර්ෂයේ දී ඇති වූ ලෝක ආර්ථික පරිහානිය ජර්මනියට ද තදින් බලපෑවේ ය.

මේ නිසා ජර්මනියේ රැකියා හිගය ඉහළ ගිය අතර භාණ්ඩ මිල ද වැඩි විය. ඇතැම් නගරවල කම්කරු වැඩවර්ජන පවා ඇති විය. ලෝකයේ බොහෝ රටවල් මෙම ආර්ථික පරිහානියට මුහුණ දුන් නමුත් හිට්ලර්ගේ අනුගාමිකයෝ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී වෛමාර් රජයට ප්‍රශ්න විසදිය නො හැකි බව හුවා දැක්වුහ. 

දෙවන ලෝක යුද්ධයේ පාර්ශවකරුවන්

දෙවන ලෝක යුද්ධ පාර්ශ්වකරුවන්ගේ දායකත්වය.

මිත්‍ර බලවතුන්

ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපදය

ප්‍රංශය

බ්‍රිතාන්‍ය

රුසියාව

අක්ෂ බලවතුන්

ජර්මනිය

ඉතාලිය

ජපානය

මිත්‍ර බලවතුන් - බ්‍රිතාන්‍යය, ප්‍රංශය, ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපදය ඇතුළු බටහිර ලිබරල් වාදී රටවල් බොහොමයක් මෙම මිත්‍ර බලවතුන්ගේ පක්ෂයට ඇතුළු විය. කොමියුනිස්ට්වාදී රුසියාව ද මිත්‍ර පක්ෂයට අයත් විය. 

දෙවන ලෝක මහා සංග්‍රාමයේ ප්‍රතිඵල

දෙවන ලෝක මහා සංග්‍රාමයෙන් ජර්මනිය, ඉතාලිය හා ජපානය අයත් වූ අක්ෂ පිල පරාජයට පත් විය.

එම යුද්ධය ලෝක ඉතිහාසයේ මෙතෙක් ඇති වූ බිහිසුණු ම සංග්‍රාමය විය. මෙම සංග්‍රාමයේ දී මිනිස් ජීවිත මිලියන 50කට වඩා විනාශ වූ බව සැලකේ. දේපල හා ධන විනාශය ගණනය කළ නො හැකි තරම් ය.

යුදෙව්වන් ඝාතනය කිරීමේ හිට්ලර්ගේ වැඩ පිළිවෙළ අනුව ජර්මනිය, පෝලන්තය, හංගේරියාව වැනි ජර්මන් බලය පැතිරිණු රටවල යුදෙව්වන් මිලියන ගණනක් නයිට් හමුදාව විසින් වද කදවුරුවලට ගාල් කර මරා දමන ලදි.

පරමාණු බෝම්බය යුධ අවියක් ලෙස භාවිත කරන ලද අතර ඉන් ඇති වූ බිහිසුණු විනාශයෙන් පරාජයට පත් වූවෝ පමණක් නොව ජය ලැබුවෝ ද මහත් කම්පනයට පත් වූහ. පරමාණු බෝම්බ හෙළීමෙන් අවස්ථාවේ විශාල ජීවිත ප්‍රමාණයක් විනාශ වූවා පමණක් නොව එහි භයානක ප්‍රතිඵල අනාගත පරම්පරාව කෙරෙහි ද ඇති විය. 

WA කසුනි විජේසිංහ

කොළඹ විශ්වවිද්‍යාලය 

ජනමාධ්‍ය අධ්‍යනාංශය 

ගෝලීයකරණය

ගෝලීයකරණය

ගෝලීයකරණය වූ කලී දේශ සීමාවලින් වෙන් ව පවත්නා ජාතික රාජ්‍යයන් ඒකාබද්ධ වීමේ ප්‍රවණතාවයි. ගෝලීයකරණ ක්‍රියාවලියේ ආර්ථික පැතිකඩක් සේ ම, සංස්කෘතිකමය හා දේශපාලනික පැතිකඩක් ද දක්නට ලැබේ. අප මෙහි දී විශේෂයෙන් අවධානය යොමු කරනුයේ ආර්ථික ගෝලීයකරණ (Economic Globalization) ක්‍රියාවලිය කෙරෙහිය. ආර්ථික ගෝලීයකරණය ඓතිහාසික ක්‍රියාවලියකි. මානව ශිෂ්ටාචාරයේ විවිධ අවධිවල, මිනිසා විසින් හඳුන්වා දෙන ලද නොයෙකුත් නවෝත්පාදන සහ තාක්ෂණිය සංවර්ධනයන් තුළින්, රටවල් අතර ආර්ථික සම්බන්ධතාවයන් ශක්තිමත් වනු දැකිය හැකිය. 16 වන සිය වස ආරම්භයේ දී සහ 19 වන සියවස අග භාගයේ දී ද, ගෝලීය කරණයේ ප්‍රතිඵල වශයෙන් රටවල් අතර ආර්ථික සම්බන්ධතාවන් ශක්තිමත් වූයේය. එහෙත් වර්තමාන ගෝලීයකරණ ක්‍රියාවලිය, ඓතිහාසික ව හට ගත් ගෝලීයකරණ ක්‍රියාවලියෙන් කරුණු කීපයත් නිසා වෙනස් වේ. වර්තමාන ගෝලීය කරණ ක්‍රියාවලිය සිදු වනුයේ අළුත් වෙළෙඳපොළවල් අළුත් මෙවලම්, අළුත් ක්‍රියාකාරකයන් හා අළුත් නීතිරීති පවතින පරිසරයක් තුළඟ වර්තමානයේ විදේශ විනිමය හා ප්‍රාග්ධන වෙළෙඳ පොළවල් දවසේ පැය 24 පුරාම ක්‍රියාත්මක වන අතර, ඕනෑම දුරස්තර ස්ථානයක පිහිටි වෙළෙඳ පොළක් සමඟ ඉතා පහසුවෙන් සම්බන්ධ වීමට ද, පිළිවන. අන්තර් ජාලය, ජංගම දුරකථනය හා විවිධ මාධ්‍ය ජාලයන් ඔස්සේ නිරතුරැවම තොරතුරු ගලා යාම කාර්යක්‍ෂම ට සිදු වේ. ජාතික රාජ්‍යයන් අභිබවා යා හැකි අධිකාරී බලයක් සහිත, ලෝක වෙළෙඳ සංවිධානය වැනි ජාත්‍යන්තර ආයතන අද බිහි වී තිබේ. ඇතැම් ජාතික රාජ්‍යයන්ටත් වඩා බලවත් බහු ජාතික සමාගම් වර්තමානයේ දක්නට ලැබේ. එසේ අන්තර් ජාතික රාජ්‍යය නොවන සංවිධාන ද මෙම ගෝලීයකරණ ක්‍රියාවලිය තව තවත් පාර්ශ්වීය ගිවිසුම ක්‍රියාත්මක කිරීමට ජාතික රාජ්‍යයන් බැඳී සිටීම කරන කොට ජාතික ප්‍රතිපත්ති අනුගමනය කිරීමට ඒ ඒ රටවලට ඇති සෛවරීත්වය කිසියම් දුරකට සීමා වී ඇත.  (අතපත්තු, 2011, පි.ටු 280). 

වර්තමාන අවධියෙහි ගෝලීයකරණ මූලික වශයෙන්ම තාක්‍ෂණය සහ ප්‍රතිපත්ති යන සාධක දෙක මත ක්‍රියාත්මක වේ. තාක්‍ෂණික සාධකය ගත් විට, එයින් අදහස් කෙරෙනුයේ ප්‍රධාන වශයෙන් ප්‍රවාහණ සහ සන්නිවේදන පිරිවැය අඩු වීම නිසා, ජාත්‍යන්තර නිෂ්පාදනය ඉතාමත් ඵලදායි කටයුත්තක් බවට පත්ව ඇති බවය. මුහුදු මාර්ගයෙන් භාණ්ඩ ප්‍රවාහණය කිරීමේ පිරිවැය. 1920-1990 අතර කාලය තුළ 70% කින් පහළ වැටී ඇති අතර, ගුවන් ප්‍රවාහණ පිරිවැය 1930-1990 කාලය තුළ 84% කින් පහළ වැටී ඇත. පරිගණක යන්ත්‍රවල මිල විශ්මයජනක ලෙස පහළ වැටී ඇත. විශේෂයෙන්ම තොරතුරු තාක්‍ෂණය සහ සංඛ්‍යාංක විප්ලවය (Digital Revolution) හේතු කොට ගෙන ගෝලීයකරණ ක්‍රියාවලිය මෑත කාලයේ දී අතාමත් තීව්‍ර ස්වරූපයක් ගෙන ඇත. තාක්ෂණික සංවර්ධනය, විශේෂයෙන් ම අන්තර් ජාලය සහ ජංගම දුරකථන ඇතුළු සංදේශන උපකරණ වල දියුණුව සහ ඒවායේ පිරිවැය සීඝ්‍රයෙන් පහත වැටීමේ ප්‍රවණතාව, ගෝලීය කරණය වීමේ වේගය හා ශීඝ්‍රතාව ඉහළ යාමට සහ ජන කොටස් අතර අන්තර් ක්‍රියාවලිය ගැඹුරු වීමට උපකාරී වී ඇත.

තාක්‍ෂණික අංශයේ හට ගත් වෙනස්කම් සේම ප්‍රතිපත්ති ක්‍ෂේත්‍රයේ හට ගත් වෙනස්කම් ද ගෝලීයකරණයට අවශ්‍ය ගාමක බලය සපයා තිබේ. ප්‍රතිපත්ති ක්‍ෂේත්‍රයන්හි ඇති වූ වෙනස්කම් අතර විශේෂයෙන් සඳහන් කළ යුතු වන්නේ, විධාන මගින් මෙහෙයවනු ලබන ආර්ථික ක්‍රම වෙනුවට, වෙළෙඳ පොළ බලවේග ඔස්සේ මෙහෙය වෙන ආර්ථික ක්‍රම කරා නැඹුරු වීමේ ප්‍රවණතාවක් 20 වන සිය වස අවසාන කාර්තුවේ දී ලොව පුරා පැතිරයාමයි. නව ලිබරල් ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති බොහෝ රටවල ක්‍රියාවට නැගුණේය. නිර්බාධ ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති ක්‍රියාවට නැංවීමේ ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන් භාණ්ඩ හා සාධක වෙළෙඳපොළ සම්බන්ධ තරගකාරිත්වය වැඩි වී, නිෂ්පාදනය හා පරිභෝජන පර්යන්තයන් එපිට විතැන් වී තිබේ. ලෝකයේ ඕනෑම රටක ඇති භාණ්ඩයක් පරිභෝජනය කිරීමේ අවස්ථාව, වෙනත් රටක සිටින පාරිභෝගිකයෙකුට සැලසී තිබේ. නිෂ්පාදන ක්‍රියාවලිය අද විකේන්ද්‍රණය වී තිබේ. කිසියම් භාණ්ඩයක් නිෂ්පාදන ක්‍රියාවලිය, විවිධ අදියරයන්ට වෙන් කොට, ඒ ඒ අදියර වඩාත් කාර්යක්‍ෂම ව නිපදවිය හැකි ස්ථාන වලට නිෂ්පාදන ක්‍රියාවලිය විකේන්ද්‍රණය කිරීම තුළින් නිෂ්පාදන පිරිවැය අඩු කර ගැනීමට හැකි වී ඇත. ගෝලීයකරණය හේතු කොට ගෙන රටක් සතු සාධක උරුමය හා නිෂ්පාදන කර්මාන්ත අතර බැඳීම ලිහිල් වී තිබේ. ඊට හේතුව අමු ද්‍රව්‍ය, යන්ත්‍ර සුත්‍ර, සහ නොයෙකුත් සේවාවන් වඩාත් තරගකාරී මිලකට ජාත්‍යන්තරව ලබා ගත හැකි වීම සහ ප්‍රවාහණ පද්ධතීන්ගේ දියුණුව හේතු කොට ගෙන, සාධක මත යැපීමේ නිෂ්පාදන ක්‍රියාවලිය සම්පූර්ණයෙන්ම වෙනස් වීමයි. නිර්බාධ ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති යටතේ මෙම නිෂ්පාදන ක්‍රියාවලියේ විසේන්ද්‍රණය සඳහා පහසුකම් සැලසී තිබේ. (අතපත්තු, 2011, පි.ටු 281). 

ගෝලීයකරණයේ තීව්‍රතාව පිළිබිඹු කරන දර්ශක රාශියක් ඇත. උදාහරණ වශයෙන් වර්තමානයේ ලෝකයේ මුදල් වෙළෙඳපොළවල දිනයක දී හුවමාරුවක මුදල් ප්‍රමාණය ඇමෙරිකානු ඩොලර් ට්‍රිලියන 1.5 කට වඩා විශාල බව පෙන්වා දිය හැකිය. ලෝකයේ වර්ෂයක් තුළ නිෂ්පාදනය කරනු ලබන භාණ්ඩ හා සේවා වලින් 1/5ක් පමණ ප්‍රමාණයක් වෙළෙඳාමට  යොමු කරනු ලැබේ. 

(අතපත්තු, 2011, පි.ටු . 281)

ගෝලීයකරණය සංවර්ධනය වන රට වලට ඉමහත් අභියෝග රැසක් දායාද කර ඇත. මෙම රටවලින් බොහෝමයක් ගෝලීයකරණ ක්‍රියාවලියේ දී ආන්තිකකරණයට මුහුණ පා ඇත. ඉහළ යමින් පවත්නා අසමානතාවන් තුළිත් සමාජ ගැටුම් පෝෂණය වී ඇත. අසමානතාවන් ආදායම්වලට පමණක් සීමා වී නොමැත. ආර්ථික වත්කම් සහ සමාජ තත්ත්වයන් කරාද එය පැතිර ඇත. (අතපත්තු, 2011, පි.ටු 283-284) 

ගෝලීයකරණයන් සමග ඇති වූ සීඝ්‍ර ආර්ථික වර්ධනය, පාරිසරික වශයෙන් අහිතකර ප්‍රතිවිපාක ලෝකයේ බිහි කොට ඇත. ගෝලීයකරණයේ ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන්, එක් අතකින් ලෝකයේ ධනවත් හා දුප්පත් රටවල් අතර පරතරය වැඩි වෙමින් පවතී. දිළිඳු ජනගහනයේ වර්ධනය පාරිසරික වශයෙන් අහිතකර බලපෑම් ඇති කරයි. (අතපත්තු, 2011, පි.ටු 286). 

WA කසුනි විජේසිංහ

කොළඹ විශ්වවිද්‍යාලය 

ජනමාධ්‍ය අධ්‍යනාංශය 

දෑස් පිනවන දසුන් පෙන්වන සුන්දර හුලංගල

දෑස් පිනවන දසුන් පෙන්වන සුන්දර හුලංගල 

ශ්‍රී ලංකාවේ පවතින බොහෝමයක් සිත් ගත් ස්ථාන අතුරින් වැඩි දෙනෙකුගේ අවධානය දිනාගත් ආකර්ෂණීය  ස්ථාන රැසක් සහිත භූමි ප්‍රදේශ වශයෙන් මාතලේ දිස්ත්‍රික්කයේ උරුමකම් කියයි. එලෙස සංචාරකයින්ගේ නෙත් සිත් දිනාගත් තවත් සුන්දර ප්‍රදේශ පිළිබඳවයි අද පවසන්නේ. 

හුලන්ගල පුංචි ලෝකාන්තය පිහිටා තිබෙන්නේ සැලගම වතුයාය නකල්ස් කඳු වැටියේ දකුණු කෙළවරේ වන අතර එම ස්ථානයට කුරුණෑගල මෙන්ම මාතලේ සිට ද ළඟා විය හැකිය. මෙම කන්දට "නැව්ගල" ලෙසින්ද ආමන්ත්‍රණය කරයි. කඳු නගින්නන්ගේ සිත් දිනාගත් පාරාදීසයක් ලෙස ද මෙය හඳුන් විය හැක. දුරට බැලූ විට රුවලවිට රුවල් නැවක ස්වරූපයක් ගන්නා කඳු මුදුන් දෙකක් සහිත මෙම කඳුගැටය එසේ වීම හේතුවෙන් නැව්ගල ලෙසින් පැරැන්නන් හඳුන්වා ඇත. 

කුරුණෑගල සිට සමස්ත දුර කිලෝමීටර් හතළිහක් පමණ වේ. මෙය පිහිටා ඇත්තේ කුරුණෑගල දිස්ත්‍රික්කයේ නමුත් කන්ද පහළ කොටස පිහිටා ඇත්තේ මාතලේ දිස්ත්‍රික්කයට ය. සැලගම වතුයාය මැදින් ඔබ ගමන් ගන්නා රථයේම මෙම කඳු මුදුනට ළඟා විය හැකිය. බොහෝ දෙනෙකු මෙම කන්ද තරණය කරනු ලබන්නේ එම වතුයාය මැදින් වීම විශේෂත්වයකි. 

ඔබ මාතලේ සිට මෙම ස්ථානයට ළඟා වනවානම් මාතලේ සිට මහනුවර, යාපනය මහා මාර්ගය පලාපත්වෙල, ගලේවෙල පාර තල්ගොඩපිටිය, යටවත්ත, දොඹවෙල පාර සහ කැලේ මුල්ල පාර ඔස්සේ පලාපත්වෙල සහ යටවත්ත පසුකර මාතලේ දිස්ත්‍රික්කයේ සැලගම පිහිටි හුලංගල පුංචි ලෝකාන්තයට ළඟා විය හැක. 

විශේෂිතම කාරණාව වන්නේ මෙම කාල සීමාව තුළ එම වත්තට ඇතුලු වීමට අවසර ගත යුතුය. ඔබ කිසියම් රථයකින් කඳු මුදුනට යන්නේ නම් වාහනය සඳහා යම්කිසි මුදලක් අය කරයි. ඔබ ඔබගේ රථයේම කඳු මුදුනට ළඟා විය හැකි අතර තේ වතු තිබීම හේතුවෙන් පරිසරය සුන්දරත්වය අඩුවක් නොමැතිව විඳගැනීමට අවස්ථාව ලැබෙයි. 

පුංචි ලෝකාන්තයේ පිහිටා ඇත්තේ මුහුදු මට්ටමේ සිට මීටර් හත්සිය හැටක්  (760m)

එනම් අඩි දෙදහස් පන්සියයක් (2,500) ක් උසිනි. 

මේ පුංචි ලෝකාන්තය මුදුනට ආපසු දැකගන්නට ලැබෙන නිදහස සුන්දරත්වය ඔබටත් එම ස්ථානයට ගොස් විඳගන්නට පුළුවන්. මෙම පුංචි ලෝකාන්තයේ මුදුන ට වයඹ හා මධ්‍යම  පළාත් හොදින් දිස් වනවා. ඒ අතුරින් නකල්ස් කඳු පන්තිය බිසෝගල දොලුකන්ද රිදි විහාරය රම්බඩගල්ල වැනි ස්ථාන රැසක් දැක බලා ගත හැක.

මෙහි සුන්දරත්වය විඳින අතරතුර ඔබට සැලගම වතුයායේ පිහිටා ඇති බිසෝ ඇල්ල ද පිවිසිය හැක. එම ස්ථානයට ළඟාවීම සඳහා වතුයායේ ලැයිම් නිවාස පිහිටි ස්ථානයෙන් දකුණට ගමන් කොට යටවත්ත හින්දු කෝවිල දක්වා ගමන් කළ යුතුය. කුරුණෑගල සිට ද ගමන් කළ හැකි ඉතාමත් රමණීය ස්ථානයක් ලෙස මෙම ස්ථානය පෙන්වා දිය හැක. 

හුලන්ගල පුංචි ලෝකාන්තය එය අවට මිටියාවත් විස්මිත දසුන් සහිත ප්‍රසිද්ධ දර්ශන වලින් එකකි.

ඔබ මෙහි සංචාරය කිරීම සඳහා Google Map  යොදා ගන්නේ නම් "Yatawatta weeraparakrama secondary school" යන්න ගමනාන්තය ලෙස සටහන් කළ යුතු අතර එම පාසල අසලින් සැලගම වෙත ළඟා විය හැක. 

එසේ නොමැතිව හුලංගල යන ගමනාන්තය ලෙස සටහන් කර Google Map භාවිත කළහොත් මාර්ගය වැරදීමට ඉඩ කඩ ඇති බවද කිව යුතුය. ඔබ පොදු ප්‍රවාහන සේවා භාවිතා කරමින් මෙහි සංචාරය කරන්නේ නම් මාතලේ බස් නැවතුම් පොලට පැමිණ පාරදෙක මාතලේ බස් රථයකට ගොඩ වැදී එම බස් රථයේ ගමනාන්තයන් බැසගත් පසු පා ගමනින් ඔබට හුලංගල තරණය ආරම්භ කළ හැක. 

රාත්‍රිය කඳවුරු බැඳ ගත් පසු  සුන්දර දිය ඇල්ලක් මුදුනේ සිට සුන්දරත්වය විඳීමේ අවකාශය මෙම ගමනේ දී ඔබට ලැබෙන තවත් එක් අත්දැකීමකි. 

එහිදී පරිසර දූෂණය කින් තොරව මෙම සුන්දර ස්ථාන නරඹා ආරක්ෂාකාරීව නැවත පැමිණීම ඔබගේ පූර්ණ වගකීමක් ද වේ. 

WA කසුනි විජේසිංහ 

සම්මුඛ සාකච්ඡාවක දී "සූදානම් වීම" (preperration) වැදගත්ම සාධකයයි.

සම්මුඛ සාකච්ඡාවක දී "සූදානම් වීම" (preperration) වැදගත්ම සාධකයයි.

සම්මුඛ සාකච්ඡාවක් කිරීම සඳහා හොඳ අත්දැකීමක් සහ ඒ පිළිබඳ මනා අවබෝධයක් තිබීම අත්‍යාවශ්‍ය කාරණයකි. සම්මුඛ සාකච්ඡාවක් යනු කුමක්ද යන්න බිම සී මෙහිදී මුහුණට මුහුණ මුණ ගැසී සිදු කරනු ලබන සාකච්ඡාවක් (Conversation) ලෙස සඳහන් කළ හැක. එපමණක් නොව පාර්ශව දෙකක් හෝ කිහිපයක් අතර මුහුණට මුහුණලා කෙරෙන තොරතුරු හුවමාරුවක් ලෙස ද සඳහන් කළ හැක. ක්ෂණික ප්‍රතිපෝෂණයක් ලැබෙන ප්‍රශ්නවලියක් වශයෙන් ද සඳහන් කළ හැක.

An interview is a essentially structured conversation where one participant ask questions and the other provide answers. 

ඒ අනුව සමඟ සාකච්ඡාවක් සිදු කිරීම සඳහා කිසියම් අරමුණක් තිබිය යුතුය. (Conversation with the purpose) ප්‍රධාන වශයෙන් සිදු කිරීමට බලාපොරොත්තු වන සාකච්ඡාවක් උදෙසා අරමුණක් තිබිය යුතුය.

ඒ අනුව සම්මුඛ සාකච්ඡාවක් යනු කිසියම් අරමුණක් සාධනය කර ගැනීම සඳහා පවත්වනු ලබන සංවිධානමය සාකච්ඡාවකි.  එහිදී මෙවැනි සම්මුඛ සාකච්ඡාවක් ආරම්භ කිරීමේදීත් සූදානම් වීම (preperration) වැදගත්ම සාධකයකි. 

සම්මුඛ සාකච්ඡාවක් සඳහා සූදානම් වීම භක්තියෙන් සහගත ක්‍රියාවලියක් ලෙස සඳහන් කළ හැකිය අද්‍යතනය වන විට මුහුණට මුහුණ (face to face) ක්‍රියාවලියෙන් ම ඉදිරි ඉන් ඔබ්බට ගොස් නව තාක්ෂණය හමුවේ විවිධ ආකෘති නිර්මාණය වී ඇත (eg- Skype interviews , zoom) නමුත් සමස්ත වශයෙන් ගත් ගත් කල සූදානම්වීම සම්මුඛ සාකච්ඡාවක දී මුඛය ක්‍රියාවලිය බවට පත්වේ. 

සම්මුඛ සාකච්ඡාව සිදුකිරීමේදී  සාර්ථකත්වයේ කුළුණු ත්‍රිත්වය (three keys of preperration) වැදගත් වේ. එනම් 

1step preparation

2step  preparation 

3step preparation 

සම්මුඛ සාකච්ඡා ක්‍රියාවලිය පුරාවට පෙර සූදානම් වීම වැදගත් වේ. විශේෂයෙන්ම සම්මුඛ සාකච්ඡාවක දී පචාවකදී පෙර සූදානම මගින් වඩාත් පලදායී ප්‍රශ්න ඇසීමට සම්මුඛ සාකච්ඡාව මෙහෙයවන්නාට   හැකිවේ. එවැනි සමග සාකච්ඡාවක් ග්‍රහක අවධානයෙන් ගිලිහී නොයනු ඇත. 

සම්මුඛ සාකච්ඡාව සඳහා පූර්ව සූදානම් වීමේ දී සම්මුඛ සාකච්ඡාව මෙහෙයවන්න තුළ සම්මුඛ සාකච්ඡාවේදී සාකච්ඡා කිරීමට බලාපොරොත්තු වන්නා වූ විෂය පථය සම්බන්ධයෙන් පුළුල් අවබෝධයක් සහ මනා දැනීමක් අත්‍යවශ්‍ය වීම සමස්ත සම්මුඛ සාකච්ඡාවේ ඵලදායීතාවයට හේතුවනු ඇත. 

එමෙන්ම සම්මුඛ සාකච්ඡාව සිදු කරනු ලබන්නේ කාත් සමග ද සමඟ ද යන්න මෙහිදී වැදගත් වේ. ඒ සඳහා යොදා ගන්නා පුද්ගලා අදාළ ක්ෂේත්‍රය පිළිබඳ ව මනා අවබෝධයක් ද තිබිය යුතු වන අතර ඔහු ක්ෂේත්‍රයේ සම්බන්ධයෙන් ප්‍රවීණයෙක් (Expert)  වීම වැදගත් කාරණයකි. සම්මුඛ සාකච්ඡාව සිදුකිරීම සඳහා සුදුසු වේලාවක් සූදානම් කර ගැනීම පෙර සූදානම දී අවධානය යොමු කළ යුතුය. එමෙන්ම සාකච්ඡාවට යොදා ගන්නා කාරණාවන් පිළිබඳව අවධානය යොමු කළ යුතුය. එනම් අදාළ අරමුණට අදාළව තොරතුරු ලබාගත හැකි ආකාරයෙන් ඇසීමට බලාපොරොත්තු වන්නා වූ ප්‍රශ්න ගොනු කර ගැනීම වැදගත් වේ විශේෂයෙන්ම ප්‍රජාව මොහුගෙන් කුමක්ද බලාපොරොත්තු වන්නේ යන්න සම්බන්ධයෙන් පුළුල් අවබෝධයකින් යුතුවකටයුතු කිරීමට  සම්මුඛ සාකච්ඡා මෙහෙයවන්නා  අවධානය යොමු කරමින් සම්මුඛ  සාකච්ඡාවට පෙර සූදානම් වීම වැදගත්ය. 

සම්මුඛ සාකච්ඡාව සිදුකරන අතරතුරදී සම්මුඛ සාකච්ඡාවට සහභාගී වන්නාගේ ශාරීරික භාෂාව (body language) කෙරෙහි අවධානය යොමු කිරීම වැදගත් වේ. එමෙන්ම සම්මුඛ සාකච්ඡාවට සහභාගී වන්නා දෙන පිළිතුරු හරහා නව ප්‍රශ්න ගොඩ නගමින් නව තොරතුරු ලබාගත යුතු අතර ඒ සඳහා පෙර සූදානමින් දී වඩාත් ඵලදායී ආකාරයට සූදානම් වීම වැදගත් වේ එසේම ඇහුම්කම් දීම (listening)  වැදගත් කාරණාවකි. 

ඉන්පසුව සම්මුඛ සාකච්ඡාව සඳහා Interview techniques භාවිතා කරමින් සමග සමග සාකච්ඡා විදිහට ගලාගෙන යෑම සිදු කළ යුතුය. Concentration and listing මෙහිදී වැදගත් වේ. සමස්ත අවධානය සම්මුඛ සාකච්ඡාවක් භාජනය වන්නාට ලබාදිය යුතුයි සම්මුඛ සාකච්ඡාව මෙහෙයවන අතරතුර සම්මුඛ සාකච්ඡාව අවසානයේ ද සූදානම් වීම යන කාරණය බෙහෙවින් වැදගත් වේ.  සවන්දීම ප්‍රධාන අංගයක් වනු ඇත ප්‍රශ්න ජාතික මනෝ විශ්ලේෂක මිචෙල් චියෝන් සමන් දෙන ආකාර ත්‍රිත්වයක් සඳහන් කරන ලදී.

casual listening 

semantic listening 

Reduce listening 

casual lestening හෙවත් ආපතික ශ්‍රවණය මගින් යමක් කරමින් අහු කම් දෙය හැකිය semanthi හෙවත් අර්ථ විචාරක ශ්‍රවණය මගින්, එනම් නිදසුන් ලෙස කෘෂිකර්ම කාර්මික ක්ෂේත්‍රය පිළිබඳව සාකච්ඡා කිරීමේ දී එම ක්ෂේත්‍රයට අදාළ පාරිභාෂික වචන මාලාවක් ඇත. එමින් සාකච්ඡාවට අර්ථ ගොඩ නංවා ගත හැක. ඒ සදහාද පෙර සූදානම් යන කාරණය බෙහෙවින් වැදගත්ය. 

reduce listening ඌනිත ශ්‍රවණය එනම් යම් යම් අවශ්‍යතා කාරණා පිළිබඳව පමණක් අවධානය යොමු කරයි. නිදසුන් ලෙස ගීතයක පද මාලාවට අවධානය යොමුකිරීම හැඳින්විය හැක. 

මෙලෙස අදාළ තොරතුරු සමඟ සාකච්ඡාව තුළ ගුරු කර කරගැනීමේදී සමස්ත සම්මුඛ සාකච්ඡාව පුරාවට සූදානම් වීම යන කාරණාව හරහා අවධානය යොමු කළ හැකිය ඒ අනුව 

praparation 

concentration

listening 

යනාදී සංකල්ප ත්‍රිත්වය සූදානම් වීම යන සංකල්පය තුළ අන්තර්ගත වේ. විශේෂයෙන්ම සම්මුඛ සාකච්ඡාවක් තුළ ප්‍රශ්න ඇසීම් එහිදී ප්‍රශ්න ඇසීම කාරණාව සිදුකළ යුත්තේ කියවන අසන පාඨකයා වෙනුවෙන් ය එහිදී සම්මුඛ සාකච්ඡාවකට සූදානම් වීම තුළ 

listening carefully 

Contact book buid up

Blind date 

යනාදී කාරණාවන් සම්බන්ධයෙන් අවධානය යොමු කළ යුතුය. Blind date යනුවෙන් සඳහන් කරන්නේ, වෙනත් කාරණාවන් පිළිබඳව නොව අදාළ කාරණාව පිළිබඳව පමණක් සිතීමයි. 

විශේෂෙන්ම පර්යේෂණ (research) සම්මුඛ සාකච්ඡාවට සූදානම් වීම තුළ දී වැදගත් කාරණාවකි. 

research යනු නැවත සොයා බැලීමකි එසේ නැතිනම් පවතින කරුණු තොරතුරු පිළිබඳව නැවත සොයා බැලීමක් කිරීමකි.  පවතින කරුණු තොරතුරු පිළිබඳව නැවත සොයා බැලීමක් කිරීමකි. පවතින දැනුම (existing knowledge) උපකල්පනයක් තිබිය හැක. සම්මුඛ සාකච්ඡාවක් සිදු කිරීමට ප්‍රථම පර්යේෂණ සිදුකිරිම සිදුකිරීම මගිම මගින් අදාළ සම්මුඛ සාකච්ඡාව මඟින් අරමුණු සාක්ෂාත් කර ගැනීමටත් අහන බලන ශ්‍රාවකයා පාඨකයා ප්‍රේක්ෂකයා වෙනුවෙන් ඔවුන් අපේක්ෂා කරනු ලබන තොරතුරු මනාව ලබා ගැනීමේ හැකියාව සම්මුඛ සාකච්ඡාව මෙහෙයවන්නට ලැබේ විශේෂයෙන්ම research හරහා සම්බන්ධ කුසලතා මනාව යොදා ගනිමින් එය කළ යුතුය. එය සඳහා පෙර සූදානම අත්‍යවශ්‍ය වේ. research  සඳහා සූදානම් වීමේ දී  ඒ පිළිබඳව මනා අවබෝධයකින් යුතුව කටයුතු කළ යුතුය. 

කසුනි විජේසිංහ