ශ්රී ලංකාවේ පුවත්පත් මාධ්‍යයේ ආරම්භය
 |
| Add caption |
1796 තෙක් පැවති ලන්දේසි පාලන සමය ජන සන්නිවේදන ඉතිහාසයේ වැදගත් සංධිස්ථානයකි. එයට හේතුව ලන්දේසි පාලන සමයේ මෙරටට ප‍්‍රථමව මුද්‍රණාල ගෙන්වීමයි.
ඕලන්දය මුද්‍රණ ශිල්පයේ දියුණු රටකි. මෙරට පහතරට මුහුදුබඩ ප‍්‍රදේශ අල්ලාගැනීමෙන් පසුව ඔවුන්ගේ පාලන තන්ත‍්‍රය ක‍්‍රියාත්මක කිරීමට ඇති වූ ප‍්‍රභල අවශ්‍යතාවයන් හේතුවෙන් මුද්‍රණ යන්ත‍්‍ර මෙරටට ගෙන්වා ස්ථාපිත කරනු ලබයි. ලන්දේසි ආධිපත්‍යයට යටත්ව පැවති මුහුදුබඩ ප‍්‍රදේශයන්හි අනවසරයෙන් කුරුදු ගසක් පවා කැපීමට තහනම් කෙරිණි. ඒ පිළිබද අතින් ලියු දැන්වීම් ප‍්‍රදර්ශනය කළ නමුත් තම මව්රට ඇති මුද්‍රණ යන්ත‍්‍ර භාවිතය වඩාත් පහසු බැවින් මෙරටට ගෙන්වන ලදී.
ලන්දේසීන් සිංහල භාෂාවෙන් ඉගැන්වීමට ඕලන්දයේ ග‍්‍රන්ථ මුද්‍රණය කරන්නට ද විය. 1708 දී ජොහානස් රැපියෙල් නැමැත්තා ”Grammarian of Singleesche tell˜ කෘතිය සිංහල ව්‍යාකරණ ඉගැන්වීමට රචනා කළේය. ලක්දිව මුද්‍රණාල ගෙන එ්මට පෙර සිංහල අකුරින් මුද්‍රණය කළ පොත් නොමැති විය.ගාල්ල ලන්දේසි ආයුධ ගබඩාවේ සේවය කළ සොල්දාදුවෙකු වු ගබ්රියෙල් ස්කාඞ් සිංහල අකුරු ලි වලින් සාදවාගෙන සිංහල ග‍්‍රන්ථයක් මුද්‍රණය කිරීමට උත්සාහ දැරුවේය. නමුත් ඊට ලන්දේසි ආණුඩුවෙන් අවසර ලබා නොදුන් අතර අවසරයකින් තොරව මුද්‍රණ කටයුතු කළ ගබ්රියෙල් ස්කාඞ් අත්අඩංගුවට ගන්නා ලදී.ඔහු නිදහස ලැබූ විගස නැවත මුද්‍රණ කටයුතු කිරීමට යොමු විය.
1736 වර්ෂයේදී ලංකාවට රාජකාරි සදහා පැමිණි ගුස්තම් විල් හෙලම් වෑන් ඉම්හොජ් නැමැති ආණ්ඩුකාරවරයාගේ ද ජාවා රටේ ද අනුග‍්‍රහය ඔහුට ලැබිණ. ඒ අනුව 1737 වර්ෂයේදී ප්රකාශයට පත් කරන ලද මෙරට මුද්‍රණය කරන ලද පැරණිම පොත ලෙස පිළිගනු ලබන ”ලන්දේසි යාඥා” පොත පල විය. එයට මූලිකත්වය ගනු ලැබුවේ ද ගබ්රියෙල් ස්කාඞ් ය.”ප‍්‍රදාන වූ යාඥාවල් පස ද අපේ ක‍්‍රිස්තියානි ඇ`දහිල්ලේ පංශු දොලහ සහ දෙව් ස්වාමිදුරුවන් වහන්සේම අදහස් කලත් දෙවා වදාළ ආඥාවලින් ද සද මෙහි ඇත. ”යනුවෙන් එහි ස`දහන් ව ඇත. ඉන්පසුව ලන්දේසීන්ගේ පෙරදිග ඉන්දියානු වෙළද සමාගමේ ලාංඥජනය ”දිප්තිමත් වූ කොම්පඤ්ඤෙ වෙනුවෙන් අච්චු ගැහුව 1737” යනුවෙන් යොදා ඇත. එතැන් පටන් වර්ෂයක් පමණ යනතෙක් මුද්‍රණාල දියුණුවක් වූ බව දක්නට නොහැක
.1796 වර්ෂයේදී ඕලන්දයට යටත්ව තිබූ මුහුදුබඩ ප‍්‍රදේශ ඉංග‍්‍රීසින් ආක‍්‍රමණය කිිරීමත් සමග මුද්‍රණ යන්ත‍්‍ර ද ඉංග‍්‍රීසින්ගේ භාරයට පත් විය. 1812 දී එම මුද්‍රණ යන්ත‍්‍ර දියුණු කොට තම භාවිතයට ඉංග‍්‍රීසින් ගන්නා ලදී. ඒ අනුව 1802 මාර්තු 15 වැනි දින අපේ රටේ ඉංග්රීසි පුවත්පත ලෙසින් සැලකීමට හැකි ”රජයේ ගැසට් පත‍්‍රය” නිකුත් කරන්නට විය. මෙය නිකුත් වූයේ සතියකට එක් වරක් සදුදා දිනයකදී ය. එහි අතිරේකයක් සැම බදාදා දිනයකම පල විය. මෙහි ප‍්‍රකාශකයා වුයේ ප‍්‍රාන්ස් ඞී බෲයින් මහාතාය. ක‍්‍රි.ව 1814 ජනවාරී 12 වන දින ප‍්‍රථමවරට මුතු කිමිදීමේ දැන්වීමක් සිංහල බසින් පළ කරමින් ගැසට් පත‍්‍රයට එක් කිරීමෙන් පළමු වරට සිංහල භාෂාව ගැසට් පත‍්‍රයට සම්බන්ධ කරන ලදී සතියකට දෙවරක් ප්රකාශයට පත්කරන ලදී.. විදෙස් රටවල පුවත්පත් වලින් උපුටාගත් තොරතුරු ද ප්රකාශයට පත් කෙරිණි. ඉංග්රීසි පුවත්පත් කිහිපයක්ම 19 සියවසේ මුල්ම කාලයේදී ආරම්භ වුණා. ද කලම්බු ජර්නල් පුවත්පත ආරම්භ වුණේ 1832 ජනවාරි පළවැනිදා. රොබර්ට් විල්මට් හෝර්ටන් ආණ්ඩුකාරවරයා විසිනුයි කලම්බු ජර්නල් පටන්ගත්තේ. පුවත්පතේ ආයුකාලය අවුරුද්දක් පමණ වුණා. 1833 දෙසැම්බර් 31 වැනිදා කලම්බු ජර්නල් නැවතුණා. මේ පුවත්පත ආණ්ඩුවේ ප‍‍්‍රකාශණයක්. ආණ්ඩුවේ මුද්‍රණාලයේ සහ පසුව තැපැල් දෙපාර්තමේන්තුවේ තිබුණු මුද්‍රණාලයේ පුවත්පත මුද්‍රණය කර තිබෙනවා. ජෝර්ජ් ලී විසිනුයි පුවත්පතේ කර්තෘ ධූරය දැරුවේ.
පූර්ව යටත් විජිත සමයය එනම් 1815, වන විටත් සන්නිවේදන ජාලය රජු වටා බැඳී තිබිණි
බෞද්ධ ආගම හා රජු කේන්ද්‍රීය ව පැවති සන්නිවේදන ආධිපත්‍ය ඉංග්රීසි ජාතියට මෙරට යටත් වීමෙන් පසු කිතුනු ආගමික බලයට හා යටත් විජිත පාලන නියෝග ප‍්‍රකාශන ක‍්‍රමවලට යටත් විය. පාසල් විවෘත වීම, මුද්‍රණාලය ඇති වීම ආගමික පත‍්‍රිකා හා ග‍්‍රන්ථ මුද්‍රණය කිරීම, දේශීය සන්නිවේදනයට බලපෑ ප‍්‍රධාන සාධක දෙකකි. 1734 දී ඕලන්ද පරිපාලනය විසින් නිල නිවේදන සිංහලයෙන් පළ කිරීම, 1812 දී කොළඹ බයිබල්ස මාගමය සිංහලයෙන් බයිබලය පළ කිරීම 1860 ලංකාලෝකය පුවත් පත හා 1834 The Observer and
Commercial Advertiser වාණිජ පුවත් පත පළ කිරීම ශී‍්‍ර ලාංකේය සන්නිවේදනයේ සන්ධිස්ථානයක් බවට ත් විය. විශේෂයෙන් ඉංග්රීසි පාලනයට එරෙහි ව සිංහල බෞද්ධ ප‍්‍රජාව ජාතිකත්ව ව්‍යාපාර ඇරඹීම උදෙසා මුද්‍රිත සන්නිවේදනය භාවිත කිරීම කැපී පෙනේ්. මෙකල සාහිත්‍යය හා ආගමික වාද විවාද ඇති විය. දේශීය උගත්හු බිහි වූහ.'
ශ‍්‍රීලංකාවේ බෞද්ධ පුවත්පත් ආරම්භ කිරමෙහිලා ප‍්‍රමුඛත්වය ගනු ලැබුවේ හික්කඩුවේ ශ්රී සුමංගල නාහිමියන් වහන්සේය. ක‍්‍රිස්තියානි ධර්මය ප‍්‍රචාරය කිරීමේ අරමුණින් නිකුත් වූ විවිධ මාදිලියේ ප‍්‍රකාශනයන්ට ප‍්‍රතිඋත්තර ලබාදීමට ක‍්‍රමයක් බෞද්ධයින්ට නොතිබිණි. හික්කඩුවේ ශ්රී සුමංගල හිමියන්ගේ නායකත්වය යටතේ බෞද්ධ නායකයින් කිහිපදෙනෙක් ම එක්කරගෙන දී ගාල්ලේ ලංකෝංකාරය මුද්‍රණාලය ඇරඹීය එයට බුලත්ගම ධම්මාලංකාර මහහිමියන්ගේ දායකත්වය ද ලැබිණි. එමෙන් ම එයට සියම් රජුගේ ආධාරය ද ලැබී ඇත. ඉංග්රීසි පාලන සමයේදීය. යන්ත‍්‍රයක්‌ ගෙන්වා ගත්තද මුද්‍රණ කටයුතු ආරම්භ කිරීමට අවශ්‍ය අකුරු බ්ලොක්‌ කඩදාසි ආදිය ලබා ගැනීමට අවශ්‍ය අනෙකුත් වියදම් කිසිවක්‌ නොවීය. සිංහල ජනතාවගේ හ`ඩ අවධි කරන්නට වූයේ ලංකාලෝපකාරය මුද්‍රණාලය ඇරඹීමෙන් පසුවය. ඒ හික්කඩුවේ ශ්රී සුමංගල හිමියන්ගේ අනු දැනුම යටතේ පළමු සිංහල පුවත්පත ලෙස සලකනු ලබන ලංකාලෝකය පත‍්‍රය ප‍්‍රකාශනයට පත් කෙරිණි. ඒ 1860 ජූනි මාසයේ දීය. එහි ප‍්‍රධාන කර්තෘ විලියම් පෙරේරා රණසිංහගේ සංස්කරණයෙන් ද තවත් ප‍්‍රභූන් දෙදෙනෙක් සහ බුලත්ගම ධම්මාලංකාර හිමියන්ගේ අනුදැනුම යටතේ ය. එය මාස කිහිපයක් නිකුත් වූ අතර නැවත අවුරුදු 26 ට පසු ගාල්ල ලංකාලෝපකාර මුද්‍රණාලයෙයන්ම 1886 ප‍්‍රකාශනයට පත් කරන්නට වූයේ ය.
මෙය බලවත් ආර්ථික දුෂ්කරතාවක්‌ විය. මෙම තත්ත්වය සියම් දේශාධිපති (වත්මන් තායිලන්තය) චූලාලංකාර රජුට දන්වා යෑවීමට බුලත්ගම මාහිමියන් කටයුතු කළේ අන් සරණක්‌ නොමැති වීමය. මෙම ඉල්ලීම සලකා බැලූ චූලාලංකාර රජු පවුම් 212 ක ආධාර මුදලක්‌ එවන්නට යෙදුණි.
එම මුදලින් අවශ්‍ය උපකරණ ලබාගෙන 1960 ජුනි මස 10 දා ලංකාවේ පළමු සිංහල භාෂා පුවත්පත ගාල්ලෙන් එළිදැක්‌වුණි. එය ”ලංකාලෝකය” නම් පුවත්පතයි. මෙම පුවත්පතේ කර්තෘවරයා වූයේ නීතිඥ විලියම් පෙරේරා රණසිංහ නීතිඥ මහතාණන්ය. ප‍්‍රකාශකයා ලෙස කටයුතු කළේ ඞී. ඩබ්ලිව්. කේ. ජයවර්ධන මුදලිතුමන්ය. මුද්‍රණාලය වූයේ ගාල්ලේ ලංකෝපකාරයයි. පත‍්‍රයේ මිල පැන්ස 6 ක්‌ වූ අතර සෑම මසකම 10 දිනයේ සහ 24 වැනිදා මෙම ලංකාලෝකය පුවත්පත නිකුත් කිරීමට නියමිත විය.
ලංකාලෝකයට අමතර වෙනත් පොත පත සහ දහම් පත‍්‍රිකා මුද්‍රණය වූ මෙම මුද්‍රණ යන්ත‍්‍රය ලංකාලෝකය නැවතී ගියද රටේ මුද්‍රණාලෝකය ඇති කිරීමට යෙදවුණි. ලංකාලෝක මුද්‍රණ යන්ත‍්‍රය ලෙස හැඳින්වුවද, මෙහි නම වූයේ ලංකෝපාකාර මුද්‍රණාලය යන්නයි.
කසුනි විජේසිංහ
ජනමාධ්‍ය අධ්‍යනාංශය
කොළඹ විශ්වවිද්‍යාලය
ශ්රී පාලි මණ්ඩපය
No comments:
Post a Comment