සන්නිවේදන ප්‍රතිපත්තින්හි /ක්‍රමවේදයන්හි ජාත්‍යන්තර පසුබිම සංවර්ධිත රටවල් හා සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටවල් ඇසුරින්
සංවර්ධිත රටවලට සාපේක්ෂව විධිමත් ආපදාකළමනාකරණ ව්‍යුහයක් ස්ථාපිත වී නොමැති සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටවල ප්‍රශස්ත මට්ටමේ අපදා සන්නිවේදන ජාලයක් ක්‍රියාත්මක නොවේ.
සංවර්ධිත රටවලට සාපේක්ෂව සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රාජ්‍යයන් හි ආපදාවන්ට වැඩි වශයෙන් මුහුණ දී ජීවිත දේපළ හානි රාශියක් සිදු වන අයුරු හඳුනාගත හැකිය.
යුරෝපය තුල බොහෝ රාජ්‍යයන්හි ඉතා ක්ෂණික වශයෙන් ක්‍රියාත්මක වන්නාවූ ජාතික ආපදා සන්නිවේදන පද්ධති හඳුන්වා දී තිබේ. ජාත්‍යන්තරය ගත්කල පරිපාලන හා දේශපාලන ආයතන ආරක්ෂක හා යුධ ආයතන හා මාධ්‍ය ආයතන මේ සඳහා ප්‍රධාන වේ. ඒ අතරිනුත් ප්‍රධාන කාර්යය සිදු කරන්න ලබන්නේ මාධ්‍ය ආයතන විසිනි. නමුත් සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටවල මෙවැනි කාරණා දක්නට ලැබුණද ඒවා විධිමත් ලෙස ක්‍රියාත්මක නොවන අයුරු හඳුනාගත හැක.
පෙර පරිච්ඡේදයක සඳහන් කරන ලද පරිදි සංවර්ධිත රාජ්‍යයන් ආපදා සන්නිවේදන ප්‍රතිපත්තියෙන්හි මනා සැලසුම් සහගත භාවය හේතුවෙන් එම රාජ්‍යයන් හි දක්නට ලැබෙන ආපදා සන්නිවේදනය විධිමත්ව සිදු වන ක්‍රියාවලිය සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රාජ යද්දි සත්‍ය සත්‍ය වශයෙන්ම සිදු වනවාද නැද්ද යන්න පිළිබඳව ගැටලු ගැටලු අද්‍යතනය වන විට ඉස්මතු වී පෙනෙන්නට තිබේ.
විශේෂයෙන්ම ගත් කල බ්‍රිතාන්‍ය ඇමෙරිකානු රාජ්‍යයන් ආපදා සන්නිවේදන ක්‍රියාදාමයන්හි ආපදාවකට මුහුණ දෙන ප්‍රජාවගේ බිඳ වැටෙන මානසිකත්වය යහපත් අතර පරිවර්තනය කිරීමේ ක්‍රමවේදයන් ප්‍රතිපත්ති රාමුවක් තුළ කටයුතු කරයි.
රටක් සංවර්ධනය කරා ගමන් කර දීමේදී ප්‍රජාවගේ සවිබල ගැන්වීමට බෙහෙවින් වැදගත් වන බව ජාත්‍යන්තර රටවල් අවබෝධ කරගෙන සිටී. නමුත් සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රාජ තුළ එවැනි සරල කාරණාවන් පවා පසෙකලා ආර්ථික ක්‍රියාවලිය හමුවේ ජනමාධ්‍ය අද මාධ්‍ය කර්මාන්තය තුළ මුදල් පසුපස හඹායන ප්‍රවාහයක් බවට පරිවර්තනය වෙමින් තිබේ.
ආපදා සෙනවි තැන ප්‍රතිපත්තීන්හි ජාත්‍යන්තර පසුබිම සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටවල් ඇසුරින් විග්‍රහ කිරීමේ දී ශ්‍රී ලංකාවේ වැදගත් වනු ඇත. ශ්‍රී ලංකාවේ ස්වභාවික විපත් සම්බන්ධයෙන් සිදු වනුයේ ප්‍රතිචාර දැක්වීමේ ක්‍රියාවලියක් පමණි. මෙරට ආපදාවන් කළමනාකරණය පිළිබඳව විශේෂ අවධානය යොමු කරමින් 1990 දශකයේ ආපදා ආපදාකළමනාකරණ දර්ශකය ලෙස නම් කර තිබුණද තිබුණ ද එයින් පවා මෙරට ආපදා කලමනාකරණය පිළිබඳව පුළුල් කතිකාවතක් ඇති කිරීමට උනන්දුවක් ඇතිවූයේ නැත.
2003 වර්ෂයේදී ශ්‍රී ලංකාවේ බොහෝ දෙනකු මවිතයට පත් වෙමින් කිසිවකු නොසිතූ ප්‍රදේශ බොහෝමයක් නායයෑමට ලක් විය. ජල ගැනීම වලට ගොදුරු විය. දිනෙන් දින නොසිතන ආකාරයේ ස්වභාවික විපත් අත්විඳීමට සිදු වී ඇත්තේ ස්වාභාවික ආපදාවලින් එල්ලවන අභියෝග ජය ගැනීමට තරම් ආපදා සන්නිවේදනය සම්බන්ධයෙන් මෙරට තුළ ප්‍රතිපත්තියක් නොමැති වීමේ ප්‍රතිවිපාකයන් ය.
මෙරට තුළ සුබසාධන මධ්‍යස්ථාන වලට හා සෙසු විපතට පත්වූවන්ට සහන සැලසීමේ දී වියළි ආහාර ලබා දීමේ දී විෂමතා ඇති වීමට නිසි ආපදා කළමනාකරණ ප්‍රතිපත්තියක් නොමැති වීමේ අඩුව බෙහෙවින් බලපා තිබේ. ශ්‍රී ලංකාව තුළ ස්ථාපනය කරන ලද 2005 අංක 13 දරණ ආපදාකළමනාකරණ ආපදාකළමනාකරණ පනතේ ප්‍රධාන අරමුණ පහකි.
ජාතික ආපදා ආපදාකළමනාකරණ සභාවක් පිහිටුවීම
ආපදාකළමනාකරණ මධ්‍යස්ථානය පිහිටුවීම
තාක්ෂණික කමිටු පිහිටුවීම
ආපදාවන්ට වළඳ ලකාට සහන සේවා හා වන්දි ප්‍රදානය
ආපදාවක් වළක්වන විධිමත් ප්‍රතිපත්තියක් ක්‍රියාත්මක වීම තුළින් රට විධිමත් ලෙස සංවර්ධනය කිරීමට ද හැකි වේ.
සංවර්ධිත රටවලට සාපේක්ෂව විධිමත් ආපදාකළමනාකරණ බිය යකෝ ස්ථාපිත වී නොමැති සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටවල ප්‍රශස්ත මට්ටමේ ආපදා සන්නිවේදන ජාලයක් ක්‍රියාත්මක නොවේ මූලික අවශ්‍යතාව සපුරා ගැනීමේ තරඟයට උර දී සිටින දියුණු වෙමින් පවතින තුන්වන ලෝකයේ රටවල ආපදා සන්නිවේදනය ලෙස ක්‍රියාත්මක වනුයේ කිසියම් ආපදාවක් සිදුවීමෙන් පසු වන සිද්ධි වාර්තා කරණය කි. ආපදාවන්ට පෙර හා පසු වශයෙන් විධිමත්ව කළමණාකරන රටාවක් ව්‍යාප්ත කරනවා සේම සන්නිවේදනයේ දී ද ගවේෂණාත්මක අර්ථකථන නොදී ආපදා පිළිබඳ උඩින් පල්ලෙන් වන අතපත ගෑමේ වාර්තාකරණයක් දක්නට ලැබේ.
ඉදිරි වසර කිහිපය තුළ ලොව බොහොමයක් රටවල් ආපදාවලට නිරාවරණය වීමේ ඉඩ ප්‍රස්ථාව වැඩි හෙයින් බොහොමයක් දෙවැනි ලොව දියුණු වෙමින් පවතින රටවල් සඳහා විධිමත් ආපදාකළමනාකරණ ව්‍යුහයක් මෙන්ම ආපදා සන්නිවේදන ප්‍රතිපත්ති සැකසීමේ අවශ්‍යතාවයක් එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය විසින් පෙන්වා දී ඇත.
WA කසුනි නිමල්කා විජේසිංහ
කොළඹ විශ්වවිද්‍යාලය
ජනමාධ්‍ය අධ්‍යනාංශය
No comments:
Post a Comment