මානසික ආතතිය ඇති වීම සඳහා ජන මාධ්‍යයේ ක්‍රියාකාරිත්වය
මානසික ආතතිය ඇති කිරීම සඳහා විවිධ හේතු කාරණා වන් ඇත. නමුත් වර්තමානය වන විට මිනිසාගේ මානසික ආතතිය තව තවත් වර්ධනය කිරීම උදෙසා ජනමාධ්‍ය විසින් ආර්ථික සමාජීය හා සංස්කෘතික වශයෙන් කටයුතු කරනු ලබයි. ජනමාධ්‍ය සතු ආචාර ධර්ම පිළිබඳව පිරික්සීමේදී සීමිත වශයෙන් පනවා ඇති ආචාර ආචාරධර්ම පද්ධතියක් ක්‍රියාත්මක වේ. අද්‍යතනයේ ජනමාධ්‍යයේ ප්‍රභලත්වය කෙතරම්දයත් බලයේ පවතින ආණ්ඩු බලයෙන් පහ කිරීමටත් නව ආණ්ඩු බලයට පත් කිරීමේ ප්‍රවාහයක් ලෙස ක්‍රියාත්මක වේ. විශේෂයෙන් ම එමගින් සිව්වන ආණ්ඩුව සතු ප්‍රභලත්වය හඳුනාගත හැක.
පුවත්පත ගුවන්විදුලිය රූපවාහිනිය යන (සංහතික මාධ්ය ) ජනමාධ්‍ය ගත් විට ජනමාධ්‍ය සංදේශ මඟින් ජනතාවට ප්‍රබල වශයෙන් බලපෑමක් කළ හැකිය. ප්‍රධානතම වශයෙන් රූපවාහිනිය ගත් කල ජනතාවගේ මනසට ප්‍රබල බලපෑමක් කළ හැකිය. විශේෂයෙන්ම දැන්වීම්කරණය , ටෙලිනාට්‍ය, ප්‍රවෘත්ති යනාදී වැඩසටහන් මගින් මිනිසාගේ මානසික ආතතිය තව තවත් උග්‍ර අතට පත් කරනු ලබයි.
වෙළඳ දැන්වීම් ගත්කල මිනිසාට දැඩි පෙලඹවීම පෙලඹවීම සිදුකරනු ලබයි. අධි පරිභෝජන රටාවකට හුරු කරමින් තමන් උපයන සියලුම ධනය අධි පරිභෝජන රටාව හමුවේ සුනුවිසුනු වී යයි. ඒ හරහා කුටුම්භය අභ්‍යන්තරයේ විශාල ගැටලු රාශියක් මෙන්ම අධික ලෙස ආතතියෙන් පිරී පවතින ස්ථානයක් බවට පත්ව ඇත. ජනමාධ්‍ය වෙළඳ දැන්වීම්කරණය මගින් මිනිස් ආර්ථික ක්‍රියාවලිය හරහා මානසික ආතති තත්ත්වයට නැඹුරු වෙයි.
විශේෂයෙන්ම පුවත්පත ගුවන් ගුවන්විදුලිය රූපවාහිනිය ගත් කල ගත්කල ප්‍රචණ්ඩත්වය අන්තර්ගත මාධ්ය අන්තර්ගතයත් ද විශාල ප්‍රමාණයක් ඇත මෙමගින් මානසික ආතතිය ඇති විය හැක.
විශේෂයෙන්ම ප්‍රවෘත්ති අන්තර්ගතය දේශපාලන වැඩසටහන අන්තර්ගතය ළමා වැඩසටහන් ටෙලි නාට්‍ය සහ චිත්‍රපට අන්තර්ගතයත් එහිදී වැදගත් වේ. එවැනි අන්තර්ගතයන්ට හරහාද මානසික ආතතිය ඇති විය හැකිය. ප්‍රවෘත්ති සිරස් තල මගින් මිනිස් මනසට බලපෑමක් කළ හැකිය. එය ප්‍රබල ලෙස මානසික ආතතියට බලපෑම කරයි.
උදා - සිය දියණිය අපයෝජනයට ලක් කළ පියා පොලිසිය විසින් සොයයි.
හිස නැති මළ සිරුරක් පෑලියගොඩින්
හෝකන්දර සය දෙනෙක් කපා කොටා ඝාතනය කෙරේ
සිය මිණිබිරිය අපයෝජනය කළ පුද්ගලයෙක් ගාල්ලෙන්
මෙවැනි ප්‍රවෘත්ති අන්තර්ගතය මගින් ග්‍රාහකයාගේ මානසිකත්වයට බලපෑමක් සිදුකළ හැකිය. මෙවැනි අනතුරු අපටත් සිදුවේදැයි ඇති වෙන හැඟීම හරහා මානසික ආතතිය නිර්මාණය විය හැක.
දේශපාලන වැඩසටහන් මගින් ද ග්‍රාහක මනස ව්‍යාකූලත්වයට පත් වේ.
නිදසුන් ලෙස රතු ඉර , බලය , අළුත් පාර්ලිමේන්තුව , කතිකාව
එම ඇතිවෙන මානසික ව්‍යාකූලත්වය මගින් මානසික ආතතිය ග්‍රාහක මනස තුළ නිර්මාණය විය හැක.
ළමුන් තුළ ඇති මානසික ආතතිය විශේෂම රූපවාහිනිය මගින් ඇති කරයි. කාටූන් වැඩසටහන් මගින් ප්‍රචණ්ඩත්වය කරයි. ඒ හරහා දරුවා තුළ ඇතිවුණ ප්‍රචණ්ඩත්වය මගින් දෙමව්පියන් තුළ තම දරුවන්ගේ ප්‍රචණ්ඩත්වය හේතුකොට ගනිමින් මානසික ආතතියක් නිර්මාණය විය හැක.
විශේෂයෙන්ම ජන මාධ්ය සංදේශ තුළ විවිධාර්ථ තිබිය හැක වැරදි ලෙස තොරතුරු ගොනු කර සන්දේශ සකසා තිබිය හැක. එමෙන්ම සන්දේශයන්හි තොරතුරු විකෘති කොට සහ ග්‍රාහක අත්දැකීම් පසුතලය ට නොගැලපෙන සංදේශ ග්‍රාහක ගත කළ හැක. ඒ හරහා ද ග්‍රාහකයා තුළ මානසික ආතතිය නිර්මාණය වේ.
මේ හරහා ග්‍රාහකයා හට සති තොරතුරු කුමක්ද අසත්‍ය තොරතුරු කුමක්ද යන්න සංචාරණය කරගැනීමෙහි දී කරගැනීම් එහිදී මානසික ආතතිය නිර්මාණය විය හැක.
මානසික ආතතිය ඇති වීම උදෙසා ජනමාධ්‍ය ක්‍රියාකාරීත්වය හේතුවේ යන වග ඇතැම් පුද්ගලයින් හට විහිලු දනවන කාරණාවක් විය හැක. නමුත් එම ක්‍රියාකාරීත්වය ඇතුළත් ඇතුළත් ඒ ගවේෂණය කිරීමේදී හඳුනා ගත හැක්කේ ජන මාධ්ය සන්දේශ ප්‍රබල වශයෙන් ග්‍රාහක මනසට ප්‍රබල බලපෑමක් ඇති කරනු ලබන බවයි. තොරතුරු ලබා ගැනීමේ ක්‍රියාවලිය තුළ ජනතාව තම තොරතුරු පිපාසය සංසිඳුවා ගැනීම උදෙසා ජනමාධ්‍ය මත යැපේ. එය නොවැලැක්විය හැකි කාරණාවක් බවට අධ්‍යතනය වන විට පත්ව ඇත. එම මානසික බලපෑම හේතුකොට ගනිමින් සහ නිරන්තරයෙන් ජනමාධ්‍ය ජන මාධ්ය සන්දේශ ග්‍රහණය කර ගැනීමේදී පාඨකයා ශ්‍රාවකයා ප්‍රේක්ෂකයා යන ත්‍රිවිධාකාර ග්‍රාහකයන් තුළ මානසික ආතතිය රෝපණය කරමින් එය මිනිස් ජීවිතයට බලපෑම් සහගත තත්වයක් නිර්මාණය කරවීම උදෙසා හේතු විය හැක.
එය මිනිසාගේ පෞද්ගලික ජීවිතයට සහ සාමාජීය ජීවිතයට ප්‍රබල ලෙස බලපෑම් මත කරන්නත් විය හැක. මානසික ආතතිය ඇති වීම මගින් පුද්ගලයකු සියදිවි නසාගැනීමේ තත්වයක් දක්වා එය වර්ධනය විය හැක. එහිදී කුඩා දරුවන් හෝ වේවා ජනමාධ්‍ය පරිශීලනය කිරීමේ දී වැඩිහිටියන් වශයෙන් ඔවුන් පිළිබඳ නිරන්තර අවබෝධයකින් සහ නිරීක්ෂණාත්මක දෑසකින් අවධානය යොමු කිරීම බෙහෙවින් වැදගත් වනු ඇත. ග්‍රාහකයා මාධ්ය පරිශීලනය කිරීමේ දී, පරිශීලනය කළ යුත්තේ කුමක්ද ග්‍රහණය කරගත යුත්තේ කුමක්ද යන්න පිලිබදව නිසි අවබෝධයකින් යුතුව කටයුතු කිරීම වැදගත් වේ. එ් හේතුවෙන් ග්‍රාහකයා තුළ මාධ්ය සාක්ෂරතාවය බෙහෙවින් වැදගත් වනු ඇත. මාධ්ය සාක්ෂරතාවය ලබා ගැනීමට නම් මාධ්ය අධ්‍යාපනය බෙහෙවින් වැදගත් වේ. එවිට මාධ්ය හැසිරෙන ආකාරය අවබෝධ කරගනිමින් තම මනස එම සන්දේශයන් ගෙන් බලපෑමක් ඇති නොවීම උදෙසා ගොඩනංවා ගැනීමට ග්‍රාහකයාට හැකියාව අවස්ථාව උදාවනු ඇත.
කසුනි විජේසිංහ
පුහුණු ජනමාධ්‍යවේදී
කොළඹ විශ්වවිද්‍යාලය
ජනමාධ්‍ය අධ්‍යනාංශය
No comments:
Post a Comment